Spis treści
- Witamina H (witamina B7, biotyna) – rola w organizmie
- Biodostępność witaminy H (witaminy B7, biotyny) – czynniki wpływające na jej wchłanianie i stabilność
- Zapotrzebowanie i źródła biotyny (witaminy H, witaminy B7)
- Niedobór i nadmiar witaminy H (witaminy B7, biotyny) w organizmie człowieka
- Witamina H (witamina B7, biotyna) a wyniki badań laboratoryjnych
Witamina H (witamina B7, biotyna) – rola w organizmie
Biotyna – jak wiele innych witamin – jest koenzymem wielu reakcji biochemicznych. Enzymy, w skład których wchodzi to np.:
- karboksylaza pirogronianowa uczestnicząca w przemianach pirogronianu do szczawiooctanu – produktu pośredniego w syntezie kwasu asparaginowego;
- karboksylaza acetylo-CoA uczestnicząca w przemianie acetylo-CoA do malonylo-CoA, będącego substratem w przemianie kwasów tłuszczowych;
- karboksylaza propionylo-CoA uczestnicząca w przemianie propionylo-CoA do metylomalonylo-CoA wchodzącego w cykl Krebsa (kwasu cytrynowego);
- karboksylazy β-metylokrotonylo-CoA uczestniczącej w biosyntezie steroidów.
Opisane przemiany mają duże znaczenie w syntezie białek czy metabolizmie węglowodanów i tłuszczów.
Biotyna wspomaga funkcjonowanie tarczycy, a dzięki zawartości siarki wpływa na stan skóry i włosów.
Biodostępność witaminy H (witaminy B7, biotyny) – czynniki wpływające na jej wchłanianie i stabilność
Witamina H słabo rozpuszcza się w zimnej wodzie, jej rozpuszczalność wzrasta w wodzie gorącej. Jest odporna na działanie kwasów, zasad i ogrzewanie.
Ciekawym zjawiskiem wpływającym na biodostępność witaminy H w diecie jest obecność w surowych jajach awidyny – białka, które działa antagonistycznie w stosunku do biotyny. Awidyna wiąże witaminę H, co powoduje, że organizm człowieka nie jest w stanie jej wchłaniać. Awidyna jest wrażliwa na wysoką temperaturę, dlatego wskazane jest spożywanie jaj po termicznej obróbce.
Pokarm zawiera biotynę związaną z białkami, wchłanianiu ulega tylko wolna biotyna. Odszczepienie białka od witaminy H ma miejsce w przewodzie pokarmowym.
Ogólna zawartość biotyny w organizmie człowieka to ok. 2 mg. Jest witaminą rozpuszczalną w wodzie, dlatego wydala się przez nerki, z moczem.
Zapotrzebowanie i źródła biotyny (witaminy H, witaminy B7)
Biotyna dostarczana jest z dietą, zawierają ją prawie wszystkie pokarmy. Ponadto część witaminy H dostarczana jest dzięki syntezie przez bakterie w przewodzie pokarmowym. Do bogatych źródeł biotyny należą żółtka jaj, wątroba drobiowa i wołowa. Zapotrzebowanie na biotynę szacuje się na poziomie 150-300 μg/dobę i takie jest rekomendowane jej spożycie. Natomiast minimalne wystarczające spożycie witaminy H wynosi 25 μg/dobę dla młodzieży i 30 μg/dobę dla osób dorosłych.
Niedobór i nadmiar witaminy H (witaminy B7, biotyny) w organizmie człowieka
Biotyna jest powszechnie dostępna w niemal wszystkich produktach spożywczych, dlatego przy prawidłowym odżywianiu wystąpienie niedoborów witaminy H jest mało prawdopodobne.
Niedobór biotyny to zaburzenia przemian enzymatycznych, w których witamina H jest kofaktorem i skutkuje zaburzeniami w metabolizmie takich związków jak białka, tłuszcze czy węglowodany. Klinicznie u człowieka objawia się to:
- zmianami skórnymi – rumień na skórze, łuszczenie się skóry, zmiany na skórze głowy przypominające łupież, zanik brodawek języka),
- znużeniem, brakiem łaknienia, nastrojami depresyjnymi, bólami mięśni.
Głębsze i dłużej trwające niedobory mogą skutkować niedokrwistością i zwiększonym stężeniem cholesterolu.
U osób spożywających dużą ilość surowych jaj, już po 3-4 tygodniach pojawiały się objawy skórne – łuszczenie skóry i zanik brodawek na języku, poza tym przygnębienie, brak łaknienia, bóle mięśni, czyli klasyczne objawy niedoboru witaminy H spowodowane obecnością w tych jajach awidyny.
Nadmiar biotyny jest powodowany nadmierną, nieudokumentowaną suplementacją. Jej nadmiar organizm wydala z moczem, jednak nie zawsze może sobie z tym poradzić. Wówczas można zaobserwować mdłości, bóle brzucha, biegunki. Mogą się również pojawiać zmiany nastroju.
Witamina H (witamina B7, biotyna) a wyniki badań laboratoryjnych
Suplementacja witaminy H jest powszechna, dlatego należy pamiętać, iż jej wysoki poziom we krwi może dawać fałszywe wyniki niektórych badań laboratoryjnych. Więcej na ten temat przeczytasz TUTAJ.
Piśmiennictwo
- Gertig H., Przysławski J., Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
- Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
