Zapalenie rozcięgna podeszwowego – przyczyny, objawy, leczenie

Zapalenie rozcięgna podeszwowego to bardzo powszechna przypadłość, która manifestuje się dokuczliwym bólem utrudniającym chodzenie. Dowiedz się, jakie są przyczyny i objawy tego schorzenia, kto jest na nie szczególnie narażony i jak wygląda leczenie.

Spis treści:

1. Rozcięgno podeszwowe – co to jest i gdzie się znajduje?
2. Zapalenie rozcięgna podeszwowego – co to za przypadłość?
3. Zapalenie rozcięgna podeszwowego – przyczyny
4. Zapalenie rozcięgna podeszwowego – objawy
5. Zapalenie rozcięgna podeszwowego – diagnostyka
6. Jak wyleczyć zapalenie rozcięgna podeszwowego?
7. Jak zapobiec zapaleniu rozcięgna podeszwowego?

Rozcięgno podeszwowe – co to jest i gdzie się znajduje?

Rozcięgno podeszwowe to gruba, włóknista tkanka znajdująca się na podeszwie stopy. Rozciąga się od kości piętowej aż do palców. Jego główną funkcją jest wspieranie łuku stopy oraz amortyzowanie sił powstających podczas chodzenia, biegania czy skakania.

Rozcięgno podeszwowe jest również kluczowe dla stabilności stopy, pomagając utrzymać jej naturalną krzywiznę. Niestety, może być podatne na urazy, zwłaszcza u osób, które dużo biegają lub nadmiernie obciążają stopy, co może prowadzić do zapalenia rozcięgna podeszwowego.

>> Sprawdź: Wtrętowe zapalenie mięśni. Objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie

Zapalenie rozcięgna podeszwowego – co to za przypadłość?

Zapalenie powięzi podeszwowej (łac. plantar fasciitis) jest jedną z najczęstszych przyczyn bólu pięty. Polega na zapaleniu grubej tkanki biegnącej wzdłuż dolnej części stopy, która łączy kość piętową z palcami.

Zapalenie powięzi podeszwowej występuje, gdy powięź podeszwowa jest nadmiernie używana lub zbytnio rozciągnięta. Wszystko, co uszkadza powięź podeszwową, może powodować jej obrzęk. Zapalenie sprawia jednak, że chodzenie staje się bolesne. Większość osób doświadcza zapalenia powięzi podeszwowej tylko w jednej stopie, ale możliwe jest ono w obu stopach jednocześnie.

Zapalenie powięzi podeszwowej jest niezwykle powszechne. Każdego roku w Stanach Zjednoczonych leczy się z tego powodu ponad 2 miliony osób. Szacuje się, że około 1 na 10 osób doświadczy zapalenia powięzi w którymś momencie swojego życia.

>> Przeczytaj też: Zapalenie wielomięśniowe – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Zapalenie rozcięgna podeszwowego – przyczyny

Dokładna przyczyna zapalenia powięzi podeszwowej nie jest do końca znana. Prawdopodobnie napięcie i stres na powięzi mogą powodować drobne naderwania. Powtarzające się rozciąganie i uszkadzanie powięzi może ją podrażnić lub wywołać stan zapalny, chociaż w wielu przypadkach przyczyna zapalenia powięzi podeszwowej pozostaje niejasna.

Chociaż zapalenie powięzi podeszwowej może rozwijać się bez oczywistej przyczyny, istnieje kilka czynników, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia tego schorzenia.

Należą do nich:

• wiek – zapalenie powięzi podeszwowej jest najczęstsze u osób w wieku od 40 do 60 lat;
• niektóre rodzaje ćwiczeń – aktywności, które obciążają piętę i przylegające tkanki, takie jak biegi długodystansowe, taniec baletowy czy aerobik, mogą przyczynić się do wystąpienia zapalenia powięzi podeszwowej;
• mechanika stopy – płaskostopie, wysoki łuk stopy lub nietypowy wzór chodu mogą wpłynąć na sposób rozkładu ciężaru ciała podczas stania i zwiększyć obciążenie powięzi podeszwowej;
• otyłość – nadmierna waga dodatkowo obciąża powięź podeszwową;
• zawody, które wymagają długotrwałego stania – pracownicy fabryk, nauczyciele i inni, którzy spędzają większość czasu pracy, chodząc lub stojąc na twardych powierzchniach.

>> To może Cię zainteresować: Choroba (zespół) Ehlersa-Danlosa – objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie

Zapalenie rozcięgna podeszwowego – objawy

Najczęstsze objawy zapalenia powięzi podeszwowej to:

• ból pięty,
• ból w łuku stopy,
• sztywność,
• obrzęk wokół pięty,
• napięcie ścięgna Achillesa,
• ból przy wstawaniu po śnie lub siedzeniu, który zazwyczaj ustępuje po kilku minutach chodzenia,
• ostry lub przeszywający ból przy używaniu zranionej stopy lub wywieraniu nacisku na piętę,
• zwiększony ból rano lub przy wstawaniu po siedzeniu lub spaniu.

Zapalenie rozcięgna podeszwowego – diagnostyka

Lekarz zdiagnozuje zapalenie powięzi podeszwowej na podstawie badania fizykalnego. Zapyta o objawy i obejrzy Twoją stopę. Poinformuj lekarza o bólu, którego doświadczasz na co dzień. Powiedz, w którym miejscu na stopie odczuwasz ból i kiedy jest on najbardziej dokuczliwy w ciągu dnia. W niektórych przypadkach pomocna może być diagnostyka obrazowa. Lekarz może zlecić wykonanie badania RTG oraz USG.

Choć w trakcie uprawiania sportu czasami nie da się uniknąć kontuzji, warto monitorować swój organizm, by obniżyć ryzyko wystąpienia innych problemów – Pakiet Fitness zawiera badania laboratoryjne umożliwiające przekrojową ocenę kondycji i stanu zdrowia.

Jak wyleczyć zapalenie rozcięgna podeszwowego?

Leczenie zapalenia rozcięgna podeszwowego zazwyczaj nie wymaga operacji, ponieważ rzadko dochodzi do trwałych uszkodzeń, które by tego wymagały. Schorzenie to często ustępuje samoistnie, jednak warto podjąć odpowiednie kroki, aby wspomóc naturalne gojenie i zmniejszyć ryzyko komplikacji. Wczesne działania, takie jak: dostosowanie treningów, unikanie twardego obuwia, regularne rozciąganie mięśni oraz masaż i chłodzenie pięty mogą przyspieszyć powrót do pełnej sprawności.

Kluczowe jest szybkie reagowanie na pierwsze objawy zapalenia rozcięgna podeszwowego, co może pomóc uniknąć długotrwałej terapii i rehabilitacji. Ważne jest, aby zmniejszyć obciążenie stopy, a czasem nawet całkowicie przerwać aktywność fizyczną, dopóki ból nie ustąpi.

Fizjoterapia odgrywa istotną rolę w leczeniu nieoperacyjnym. Techniki takie jak głębokie masaże, terapia manualna, fale uderzeniowe oraz zabiegi z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego pomagają w rozciąganiu tkanek, redukcji napięcia i przyspieszeniu regeneracji. Następnie pacjent może kontynuować ćwiczenia w domu, skupiając się na rozciąganiu rozcięgna podeszwowego, mięśni łydki i tylnej strony uda, a także na masażu powięzi przy użyciu np. piłki tenisowej. Istotnym elementem leczenia mogą być również spersonalizowane wkładki ortopedyczne.

Jak zapobiec zapaleniu rozcięgna podeszwowego?

Najlepszym sposobem zapobiegania zapaleniu powięzi podeszwowej jest unikanie nadmiernego obciążania stóp. Stosuj poniższe rady, aby zmniejszyć ryzyko choroby:

• rozciąganie przed i po ćwiczeniach,
• odpoczynek i regenerację stóp po intensywnym wysiłku,
• noszenie odpowiednich butów,
• unikanie chodzenia boso po twardych powierzchniach.

>> To może Cię zainteresować: Ból stawów – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie bólów stawowych

Źródła

1. National Library od Medicine – Plantar Fasciitis – Benjamin K. Buchanan; Donald Kushner – 2022
2. Lemont H, Ammirati KM, Usen N. Plantar fasciitis: a degenerative process (fasciosis) without inflammation. Journal of the American Podiatric Medical Association. 2003 May 1;93(3):234-7.
3. Rhim, H. C., Kwon, J., Park, J., Borg-Stein, J., & Tenforde, A. S. (2021). A systematic review of systematic reviews on the epidemiology, evaluation, and treatment of plantar fasciitis. Life, 11(12), 1287. Buchbinder, R. (2004). Plantar fasciitis. New England Journal of Medicine, 350(21), 2159-2166
4. Latt, L. D., Jaffe, D. E., Tang, Y., & Taljanovic, M. S. (2020). Evaluation and treatment of chronic plantar fasciitis. Foot & ankle orthopaedics, 5(1), 2473011419896763.