Alergia na kurz – to potoczne sformułowanie, za którym kryje się alergia na roztocza kurzu domowego. Roztocza są głównym alergenem odpowiedzialnym za trwający przez cały rok alergiczny nieżyt nosa, zmiany skórne oraz astmę oskrzelową.
Alergia na roztocza kurzu domowego („alergia na kurz”) stanowi poważny problem kliniczny we wszystkich rejonach świata. W Europie Środkowej aż 50% alergików jest uczulona na roztocza kurzu domowego, co stanowi około 10% całej populacji. Wynika to m.in. z faktu, iż nie istnieje możliwość skutecznej profilaktyki, nie można bowiem przerwać kontaktu pacjenta z kurzem, można go jedynie ograniczyć.
Czym są roztocza?
Roztocza to mikroskopijne pajęczaki o długości ciała 0,1 – 0,5 mm. Należą do współlokatorów wszystkich gospodarstw domowych. Najliczniej występują w naszych sypialniach. Żywią się przede wszystkim resztkami złuszczonego naskórka, włosów i paznokci.
Co nas uczula?
To nie same roztocza wywołują u nas alergię, ale produkowane przez nie odchody, czy inne wydzieliny. Alergia na roztocza należy do alergii wziewnych. Martwe roztocza i ich odchody bogate są w substancje białkowe o działaniu potencjalnie alergizującym, gromadzą się w pościeli, wykładzinach i tapetach. Uczulające należą głównie do dwóch gatunków: Dermatophagoides pteronyssinus i Dermatophagoides farinae.
Jak rozpoznać alergię na roztocza?
Objawy uczulenia na roztocze mieszkaniowe to przede wszystkim zatkany nos, szczególnie w godzinach porannych, zmiany skórne i zaostrzenia AZS oraz objawy astmy oskrzelowej.
Aby stwierdzić, czy Twoje dolegliwości są wywoływane roztoczami kurzu domowego lub innymi alergenami w pomieszczeniach, należy jak najwcześniej zgłosić się do doświadczonego alergologa. Szczegółowo wypyta on o historię choroby, zleci odpowiednie testy w kierunku diagnostyki źródła alergii, gdyż poza roztoczami kurzu domowego, również inne alergeny, przede wszystkim pochodzące od zwierząt i pleśni, mogą wywoływać całoroczne alergie w pomieszczeniach zamkniętych.
Roztocza i ich białka
W przypadku alergii na roztocza kurzu domowego, do głównych białek należą Der p1, Der p2, Der p23. Należy pamiętać, że wczesne uczulenie na te białka jest powiązane z rozwojem astmy. Der p23 jest trzecim głównym alergenem, występuje u 70% uczulonych. Niestety jego dostępność w ekstraktach, na których opierają się m.in. testy skórne, jest ograniczona, a tym samym wykrywalność jest znikoma. Poznanie profilu uczulenia na poszczególne białka alergenowe może przyczynić się do rozwiązania problemu nieskuteczności immunoterapii u niektórych chorych.
Ważne białko roztoczy – Der p 10
Białko to należy do tropomiozyn i reaguje krzyżowo w wyniku podobnej budowy z tropomiozyną owoców morza (krewetek, krabów, homarów, langust, ostryg, kalmarów, małż, ośmiornic), ślimaków, nicieni Anisakis (sushi). Tłumaczy to jednoczesne uczulenie na roztocza i skorupiaki.
Gdy spożywamy potrawy bogate w owoce morza, mogą one nagle wywołać świąd języka, podniebienia, zmiany skórne, aż do pełnoobjawowego wstrząsu ze spadkiem ciśnienia. Takich pacjentów nie ma wielu, ale niestety kilkadziesiąt osób rocznie umiera z powodu wstrząsu anafilaktycznego.
Alergia na roztocza – jakie badania wykonać?
Kluczem do właściwego postępowania z pacjentem jest poznanie jego profilu uczuleniowego. Tylko dzięki możliwościom diagnostyki molekularnej jesteśmy w stanie precyzyjnie określić profil uczuleniowy pacjenta, również w stosunku do białek roztoczy kurzu domowego. W tym celu mamy do dyspozycji diagnostykę monokomponentową w stosunku do pojedynczych białek dla pacjentów ze znanym źródłem uczulenia lub kompleksowy test ALEX Panel 295.
Panel ALEX jest szczególnie polecany pacjentom uczulonym na wiele alergenów z możliwością współistnienia reakcji krzyżowych. ALEX bada aż 295 składowych najpowszechniej występujących alergenów, w tym alergenów mogących powodować alergie całoroczne takie jak roztocza, pleśnie, naskórek zwierząt czy alergie pokarmowe.
Dowiedz się więcej na temat badania ALEX dostępnego w ALAB laboratoria.
Dekalog osób uczulonych na roztocza kurzu domowego
- Utrzymuj w pomieszczeniu warunki utrudniające rozmnażanie roztoczy – temp. poniżej 22 stopni, a wilgotność w granicach 40-45%.
- Często wietrz sypialnię.
- Unikaj posiadania rezerwuarów roztoczy np. meble tapicerowane, dywany, zasłony.
- Dbaj o czystość w domu, do usuwania kurzu stosuj wilgotne ściereczki.
- Polecane są odkurzacze wyposażone w specjalne filtry.
- Zabawki pluszowe przechowuj poza sypialnią dziecka.
- Pościel pierz raz w tygodniu w temp. 60 stopni, kołdry i poduszki, co 4 do 12 tygodni.
- Stosuj materace wymienne, latem można je suszyć na słońcu, a zimą mrozić na zewnątrz.
- Stosuj pokrowce na kołdry i poduszki z tzw. Tkanin barierowych, czyli nieprzepuszczających alergenów roztoczy.
- Zaleca się wakacje w górach, gdzie stężenie roztoczy jest niższe. Należy jednak uważać na domki letniskowe, w których stwierdza się szczególnie dużo roztoczy magazynowych.
