Ból brzucha w ciąży może mieć różne przyczyny – od zupełnie niegroźnych do stanów wymagających pilnej interwencji lekarskiej. Każda przyszła mama powinna zdawać sobie sprawę, których dolegliwości nigdy nie należy bagatelizować. Dowiedz się, co oznacza ból brzucha w ciąży i jakie objawy powinny niepokoić.
Spis treści:
- Przyczyny bólu brzucha w ciąży
- Jaki ból brzucha w ciąży powinien niepokoić?
- Co na ból brzucha w ciąży?
Przyczyny bólu brzucha w ciąży
W trakcie ciąży ciało kobiety przechodzi liczne zmiany fizjologiczne, które mogą powodować ból podbrzusza. Często dolegliwości są związane z adaptacją organizmu do ciąży i porodu. Wiele kobiet obserwuje je zwłaszcza na początku ciąży – zanim jeszcze wykona test ciążowy. Na tym etapie w wielu przypadkach ból podbrzusza może być mylnie interpretowany jako objaw zbliżającej się miesiączki.
Ból brzucha w I trymestrze może być objawem ciąży pozamacicznej. Jest to stan, w którym zapłodniona komórka jajowa zagnieżdża się poza jamą macicy. Stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia kobiety. Taka ciąża powinna zostać zakończona.
Ból brzucha w ciąży może być również objawem ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego. Zwykle trwa on przez kilka godzin oraz towarzyszą mu nudności, wymioty, biegunka, gorączka, wzmożone napięcie mięśni brzucha, bolesność palpacyjna i objaw Blumberga.
| Warto wiedzieć W I trymestrze ciąży lokalizacja bólu brzucha przy ostrym zapaleniu wyrostka robaczkowego jest taka sama jak u kobiet niebędących w ciąży (najpierw w okolicy pępka, następnie w prawym dole biodrowym). Wraz z rozwojem ciąży zmienia się rozmieszczenie narządów jamy brzusznej, a tym samym dolegliwości bólowe mogą być umiejscowione wyżej – w okolicach żołądka i wątroby. |
Kolejną przyczyną bólu brzucha w ciąży jest przedwczesne odklejenie się łożyska. To poważne powikłanie ciążowe, które pojawia się, gdy łożysko częściowo lub całkowicie oddziela się od ściany macicy. Do objawów towarzyszących należą: krwawienie z dróg rodnych, wzmożone napięcie i tkliwość macicy, wstrząs hipowolemiczny.
Inne możliwe przyczyny bólu brzucha w ciąży to:
- infekcje układu moczowego,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- zaburzenia trawienia,
- zapalenie błony śluzowej żołądka,
- zapalenie pęcherzyka żółciowego,
- poród przedwczesny,
- zgon wewnątrzmaciczny,
- stan przedrzucawkowy.
Ból brzucha w III trymestrze ciąży przypominający bóle menstruacyjne może świadczyć o zbliżającym się porodzie.
>> To może Cię zainteresować: Badania laboratoryjne dla kobiet w ciąży – okiem ginekologa
Kłujący ból brzucha w ciąży – co może oznaczać?
Kłujący ból brzucha w ciąży najczęściej jest wynikiem napinania się mięśni i więzadeł podtrzymujących macicę. Tego typu dolegliwości mogą być bardziej odczuwalne przy nagłych ruchach, kaszlu, kichaniu lub zmianie pozycji ciała. Jest to zjawisko naturalne, które nie wymaga leczenia.
Kłujący ból brzucha w ciąży może być również spowodowany przez kolkę jelitową. To bolesne skurcze jelit spowodowane problemami trawiennymi, które często wynikają ze zmian hormonalnych. Progesteron, którego poziom wzrasta w ciąży, rozluźnia mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, co spowalnia procesy trawienne.
Ból w dole brzucha w ciąży – o czym może świadczyć?
Ból w dole brzucha ma kilka przyczyn, np. rozciąganie więzadeł macicy czy ucisk płodu na narządy wewnętrzne. W początkowych tygodniach ciąży może towarzyszyć zagnieżdżaniu się zarodka w macicy.
Należy jednak pamiętać, że ból w dole brzucha w ciąży może być objawem poronienia. To samoistna utrata ciąży przed 22. tygodniem, która przytrafia się 12–24% ciężarnych. Do jego przyczyn zalicza się m.in. zaburzenia genetyczne, zaburzenia immunologiczne czy choroby przewlekłe matki. Bólowi brzucha zawsze towarzyszy krwawienie z dróg rodnych.
Jaki ból brzucha w ciąży powinien niepokoić?
W zależności od przyczyny ból brzucha w ciąży może mieć różne natężenie i charakter. Często nie jest zbyt nasilony i ustępuje samoistnie. Zdarza się jednak, że jest silny, długotrwały i towarzyszą mu dodatkowe objawy. W takiej sytuacji należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, aby uniknąć groźnych powikłań.
Wiele przyszłych mam zastanawia się, jaki ból brzucha powinien niepokoić. Szczególną uwagę należy zwrócić na:
- bardzo silny ból brzucha,
- nawracający ból brzucha,
- ból brzucha promieniujący do pleców,
- ból brzucha o charakterze skurczowym,
- ból brzucha utrzymujący się przez dłuższy czas (np. kilka godzin),
- ból brzucha nieustający po zastosowaniu metod na jego złagodzenie,
- objawy towarzyszące bólowi brzucha i podbrzusza w ciąży (np. wymioty, pieczenie podczas oddawania moczu, gorączka, krwawienie z dróg rodnych, brak apetytu, zmiana charakteru stolca).
Powyższe objawy wymagają przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki. Badania, które wykonuje się przy bólu brzucha w ciąży to m.in. USG jamy brzusznej, gastroskopia, badanie ogólne moczu czy testy laboratoryjne z krwi (m.in. AST, ALT, morfologia krwi, CRP, kreatynina, elektrolity).
Co na ból brzucha w ciąży?
Na łagodne bóle brzucha w ciąży niezwiązane z procesem chorobowym mogą pomóc:
- odpoczynek i przyjęcie wygodnej pozycji ciała,
- unikanie gwałtownych ruchów,
- ćwiczenia relaksacyjne i rozciągające,
- zmiana diety (spożywanie lekkostrawnych posiłków bogatych w błonnik, o regularnych porach, w mniejszych porcjach),
Należy pamiętać, że farmakologiczne leczenie bólu brzucha w ciąży nigdy nie powinno być prowadzone na własną rękę. Przyszła mama zawsze powinna skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem jakichkolwiek leków.
>> To może Cię zainteresować: Żywienie w ciąży – na co warto zwrócić uwagę?
W większości przypadków ból brzucha w ciąży nie stanowi zagrożenia dla przyszłej mamy i jej dziecka. Jednak istnieją sytuacje, w których może oznaczać poważniejsze problemy. Jeżeli ból brzucha jest silny, długotrwały lub towarzyszą mu dodatkowe objawy (np. wymioty, ogólne złe samopoczucie, krwawienie z dróg rodnych, problemy z oddawaniem moczu), należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem i wykonać badania pozwalające ustalić przyczynę dolegliwości.
Opieka merytoryczna: lek. Katarzyna Banaszczyk
Bibliografia
- A. Słabuszewska-Jóźwiak i in., Ciąża pozamaciczna – czy nadal jest to stan naglący?, Postępy Nauk Medycznych 2014, t. XXVII, nr 8, s. 581–585
- O. Adamczyk-Gruszka i in., Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego w ciąży pojedynczej i mnogiej – opis dwóch przypadków, Studia Medyczne 2013, 29(1), s. 83–87
- A. Karowicz-Bilińska, U. Kowalska-Koprek, Najczęstsze powikłania ciąży. Część 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Łódź 2022
- https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/show.html?id=218009 (dostęp 04.10.2024)
- A. Karowicz-Bilińska, U. Kowalska-Koprek, Najczęstsze powikłania ciąży. Część 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Łódź 2022
