Gastropareza to schorzenie, które opisywane jest w medycynie od trzeciej dekady ubiegłego wieku, kiedy zauważono tę przypadłość u pacjenta zmagającego się z cukrzycą. Gastropareza to zaburzenie pracy żołądka, polegające na opóźnionym jego opróżnianiu, doprowadzając do rozciągania jego ścian. O tym, z czym związane jest to schorzenie i jakie może powodować objawy, dowiesz się w dalszych częściach tekstu.
Spis treści:
- Co to jest gastropareza?
- Objawy gastroparezy
- Diagnostyka gastroparezy
- Jak leczyć gastroparezę?
- Gastropareza a dieta
Co to jest gastropareza?
Gastropareza to schorzenie, które związane jest z nieprawidłowościami obejmującymi żołądek. Zaburzenie to nie jest spowodowane zaburzeniami na tle mechanicznym. Podczas trawienia pokarmów, żołądek ulega stopniowemu opróżnianiu, natomiast w gastroparezie to opróżnianie jest upośledzone, co doprowadza do zalegania pokarmów, a to – z kolei – prowadzi do występowania objawów, które nie zawsze są charakterystyczne i jednoznaczne.
Kto jest narażony na gastroparezę?
Na gastroparezę mogą być narażone osoby zmagające się z różnymi dolegliwościami – nie ma zatem jednej nieprawidłowości, która może doprowadzać do występowania zaburzeń opróżniania żołądka.
Gastropareza występuje między innymi u osób zmagających się z cukrzycą – szacuje się, że występuje ona nawet u 30 – 50% osób z długotrwającą cukrzycą typu 1 lub 2. Cukrzyca, która należy do tak zwanych chorób cywilizacyjnych, to nie jedyne schorzenie, które może doprowadzić do gastroparezy.
Choroba Parkinsona, toczeń rumieniowaty układowy czy twardzina układowa również mogą powodować gastroparezę – są to schorzenia klasyfikowane jako choroby tkanki łącznej.
Opóźnienie motoryki żołądka może być także efektem ubocznym niektórych operacji chirurgicznych przeprowadzonych w obrębie jamy brzusznej. Zaliczyć można do nich zabiegi, podczas których mogło dojść do uszkodzenia nerwu błędnego.
Co ciekawe, szacuje się, że aż w 60% przypadków nie jest możliwe poznanie przyczyny gastroparezy, w wyniku czego ma się do czynienia z tzw. gastroparezą idiopatyczną.
Objawy gastroparezy
Gastropareza daje objawy ze strony układu pokarmowego – dokładnie górnej części układu pokarmowego. Zaleganie pokarmu w żołądku może powodować nudności i wymioty. Inne symptomy mogą obejmować także uczucie pełności, sytości oraz wzdęcia.
>> Sprawdź też: Zapalenie błony śluzowej żołądka – co jeść, aby złagodzić objawy?
Diagnostyka gastroparezy
Diagnostyka gastroparezy jest możliwa dzięki zastosowaniu metod radiologii i diagnostyki obrazowej. Należy do nich badanie z barytem oraz badanie scyntygrafii z podaniem technetu. Badania diagnostyczne obejmują także badanie endoskopowe – gastroskopię, badania obrazowe do których zaliczamy enterografię tomografii komputerowej lub enterografię rezonansu magnetycznego.
Jak wcześniej wspomniano gastropareza występuje u osób zmagających się z cukrzycą, zatem w diagnostyce znajduje zastosowanie także oznaczenie poziomu glukozy we krwi.
Jak leczyć gastroparezę?
Gastropareza potrafi dawać dokuczliwe objawy, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. W terapii kluczowe znaczenie ma poznanie przyczyny gastroparezy. Jeśli przyczyną jest cukrzyca, to głównym zadaniem jest stabilizacja poziomu glukozy we krwi. Terapia dużym stopniu opiera się na leczeniu żywieniowym – przyjmowaniu małych porcji pokarmów oraz ograniczenie ilości zawartych w nich tłuszczów.
Oprócz leczenia żywieniowego zastosowanie znajdują także środki farmakologiczne oraz leczenie chirurgiczne. Jednym z rozwiązań jest także podanie toksyny botulinowej w obręb odźwiernika żołądka, co zapewnia jego relaksację i tym samym łatwiejsze opróżnianie żołądka.
Pomocniczo w leczeniu gastroparezy stosuje się także leki o działaniu objawowym, które mają za zadanie zmniejszenie dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
>> Sprawdź też: Ból brzucha z prawej strony – co może oznaczać? Jakie mogą być przyczyny?
Gastropareza a dieta
Terapia gastroparezy jest wielokierunkowa i oprócz stosowania środków farmakologicznych do których zaliczamy leki działające objawowo, czy też te o działaniu prokinetycznym (wpływające na motorykę przewodu pokarmowego), w terapii znaczenie ma także odpowiednia dieta.
Zaleca się, aby spożywane pokarmy miały niewielką objętość – w myśl zasady „jedz mniej, a częściej”. Posiłki zatem powinny być spożywane około 4 – 6 razy dziennie. Konieczne jest ograniczenie zawartości tłuszczów oraz błonnika w codziennej diecie.
Nie bez znaczenia pozostaje także konsystencja spożywanych posiłków przez osoby zmagające się z gastroparezą. Pokarmy powinny być miksowane lub zblendowane.
W zaawansowanych postaciach gastroparezy może okazać się konieczne zastosowanie leczenia pozajelitowego.
Gastropareza jest schorzeniem, które wymaga odpowiedniego monitorowania oraz diagnostyki przez lekarza gastroenterologa. Chociaż nie można wyróżnić obecnie badań przesiewowych w kierunku gastroparezy, to warto wykonywać badania w kierunku chorób i nieprawidłowości, które mogą spowodować jej rozwój – do podstawowych zalicza się oznaczenie poziomu glukozy we krwi.
Bibliografia
1. https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.4.30.
2. https://journals.viamedica.pl/clinical_diabetology/article/viewFile/37263/27495
3. https://gastroenterologia-praktyczna.pl/files/4185.pdf
