Kurzajki (brodawki wirusowe) to powszechny problem, z którym wiele osób zgłasza się do dermatologa. Wywołane są przez wirus HPV, o wysokiej zaraźliwości. Aby ograniczyć ich przenoszenie, warto jak najszybciej podjąć odpowiednie kroki. Jak rozpoznać kurzajki i je usunąć? Dowiedz się z naszego artykułu.
Spis treści:
Co to jest kurzajka?
Kurzajki to potoczna nazwa brodawek wirusowych, czyli zmian na skórze wywołanych przez różne typy wirusa HPV (ang.Human papilloma virus). Do zakażenia dochodzi podczas bezpośredniego kontaktu ze skórą, ale również przez przybory pielęgnacyjne np. pilniki do paznokci, czy nożyczki. Po pewnym czasie od zakażenia na skórze powstaje widoczna gołym okiem grudka hiperkeratotyczna. Najczęściej znajduje się ona na dłoniach, podeszwach stóp i palcach. Kurzajki zazwyczaj nie powodują dolegliwości bólowych, chyba, że pojawiają się w miejscach często urażalnych, np. na stopach lub w okolicy okołopaznokciowej. W zależności od rodzaju, kurzajki mogą występować pojedynczo, jak i również z czasem – w grupach. Szybkość ich rozwoju u każdego przebiega w innym tempie.
Jak wygląda kurzajka?
Kurzajki mają początkowo niewielki rozmiar i zazwyczaj owalny kształt. Ich powierzchnia jest typowo chropowata i wznosi się nad powierzchnię skóry, dzięki czemu można je wyczuć podczas palpacji skóry. Mają odcień żółty, brązowy lub są w kolorze skóry. Kurzajki na stopie często są mylone z odciskami. Prawidłowe rozpoznanie ułatwia skuteczne leczenie.
Rodzaje kurzajek
Istnieje kilka rodzajów kurzajek, które mogą pojawiać się w różnych miejscach na ciele człowieka, jak skóra, błony śluzowe i narządy płciowe. Do najczęściej występujących można zaliczyć:
- Brodawki zwykłe – są najpopularniejszym rodzajem zmiany. Są niewielką, twardą grudką w kolorze cielistym, jasnoszarym lub żółtobrązowym. Zazwyczaj ten rodzaj kurzajki pojawia się na dłoniach, choć mogą pojawić się w każdej lokalizacji na ciele. Może obejmować wał okołopaznokciowy lub znajdować się pod płytką paznokciową.
- Brodawki podeszwowe (typu myrmecia) – przypominają kurzajki na palcach, ale są od nich większe i bardziej chropowate. Występują na podeszwach stóp, często powodując ból i utrudniając poruszanie się. Początkowo mogą być mylone z odciskami. W porównaniu do brodawek mozaikowych – są głębiej położone.
- Brodawki mozaikowe – należą również do brodawek podeszwowych, ale o bardziej powierzchownej lokalizacji. . Są zazwyczaj niebolesne, ale lubią nawracać. Typowo tworzą się na podeszwach stóp, ale również mogą obejmować dłonie, w szczególności okolice paznokci.
- Brodawki płaskie – mają gładką powierzchnię, a ich kolor jest zbliżony do odcienia skóry. Mogą pojawiać się na twarzy, przedramionach i grzbietach rąk . Najczęściej znikają samoistnie.
- Kłykciny kończyste – to rodzaj brodawek zlokalizowanych w obrębie narządów płciowych, w jamie ustnej czy okolicy odbytu. Początkowo są miękkie, różowe o niewielkiej średnicy (do 5mm). Z czasem mogą wyglądać, jak kalafiorowate wykwity o większym rozmiarze i ciemniejszym kolorze.
Od czego robią się kurzajki?
Kurzajki na stopach, dłoniach czy twarzy są wywoływane przez różne typy wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV). Wirus może pozostawać w organizmie człowieka w uśpionej formie, nie powodując przez wiele lat żadnych zmian na skórze. W tym czasie można go natomiast przenosić na innych ludzi, w szczególności w momencie ich obniżonej odporności. Ryzyko zarażenia się kurzajką zwiększa się w wyniku zadrapania czy zranienia i kontaktu ze skórą zakażonego, przedmiotami przez niego używanymi czy podczas stosunku seksualnego. Kurzajki na stopach zazwyczaj pojawiają się u osób korzystających z basenów czy saun, gdzie wiele osób chodzi bez obuwia.
Kurzajki na dłoniach czy twarzy mogą być rezultatem używania tego samego ręcznika czy innych przedmiotów codziennego użytku. Zaraźliwy może być również kontakt z powierzchnią, gdzie znajdują się komórki wirusa.
Czy kurzajki są zaraźliwe?
Kurzajki są zaraźliwe i można się nimi zarazić na różnych etapach swojego życia. Szansa na zakażenie się wirusem HPV zwiększa się w momencie obniżonej odporności, a także u osób, które nie przestrzegają zasad podstawowej higieny osobistej. Na kurzajki narażone są przede wszystkim dzieci, osoby starsze czy z obniżoną odpornością. Ten powszechny problem medyczny stanowi jedną z głównych przyczyn wizyt u dermatologa.
Warto wiedzieć, że większość kurzajek znika samoistnie po roku lub dwóch latach, jednak ze względu na dyskomfort, jaki powodują i wysoką zaraźliwość, warto je usunąć, jak najszybciej.
Jak pozbyć się kurzajki?
Przed włączeniem leczenia, konieczne jest prawidłowe rozpoznanie kurzajki. Zazwyczaj zajmuje się tym dermatolog, a rozpoznanie jest stawiane typowo na podstawie obrazu klinicznego zmian skórnych. Może do tego wykorzystać dermatoskop lub videodermatoskop. Kurzajki mają kilka charakterystycznych cech, które ułatwiają diagnozę. Są to:
- chropowata tekstura,
- widoczne czarne punkty (są efektem mikrozatorów w kapilarach),
- typowa lokalizacja na ciele,
- twardość,
- głębokość zmiany.
Leczenie kurzajki może polegać na zastosowaniu leczenia farmakologicznego lub specjalnych zabiegów. O sposobie usuwania zmiany decyduje specjalista, zazwyczaj jednak stosowana jest krioterapia, czyli wymrażanie kurzajek ciekłym azotem. Mogą być również wykorzystywane lasery ablacyjne, elektrokoagulacja, a w szczególnych przypadkach leczenie chirurgiczne polegające na łyżeczkowaniu brodawki. Niezależnie od wybranej metody, konieczne może być jej powtórzenie lub przeprowadzenie całej serii zabiegów.
Domowe sposoby na kurzajki
Domowe sposoby na kurzajki pozwalają w pewnych sytuacjach na uzupełnienie leczenia innymi metodami. Tradycyjnym sposobem jest wykorzystanie jaskółczego ziela. Jego ekstrakt nakładany jest punktowo na zmianę skórną. Ma właściwości barwiące, dlatego należy uważać podczas aplikacji. U niektórych osób może mieć działanie alergizujące.
Istnieją również inne metody usuwania kurzajek. Należą do nich okład z octu oraz nacieranie zmiany skórnej obranym i rozgniecionym czosnkiem. Nie są one zalecane ze względu brak naukowego potwierdzenia skuteczności. Można natomiast stosować specjalny płyn zawierający kwas salicylowy i fluorouracyl, który również umożliwia leczenie brodawek wirusowych. Jest to jednak środek dostępny na receptę.
Farmakologiczne sposoby na kurzajki
Farmakologiczne leczenie musi odbywać się pod kontrolą lekarza, zazwyczaj dermatologa. Może polegać na miejscowym stosowaniu odpowiednich preparatów. Zazwyczaj trwa ono kilka miesięcy i wymaga regularności. Leczenie kurzajek środkami farmakologicznymi często jest łączone z pozostałymi metodami usuwania kurzajek, np. krioterapią.
Podsumowanie
Kurzajki są zaraźliwymi zmianami skórnymi, które wymagają podjęcia odpowiednich kroków. Często konieczne jest połączenie dwóch metod terapeutycznych, co znacznie przyspiesza leczenie. Jeśli wiadomo, od czego są kurzajki, o wiele łatwiej dobrać odpowiednie środki. Podstawą jednak jest zapobieganie zakażeniu wirusem HPV, czyli dbanie o higienę, częste mycie rąk, chodzenie w klapkach na basenie i siłowni czy używanie własnego ręcznika. Dobrze również wspierać odporność organizmu.
Opieka merytoryczna: lek. Katarzyna Banaszczyk
Bibliografia
- M. Goyal-Stec, S. Majewski, Leczenie brodawek skórnych wywołanych przez wirusy brodawczaka ludzkiego (HPV, human papillomavirus), „Postępy Dermatologii i Alergologii” 2006, t. XXIII, nr 4, s. 157–160.
- S. Jabłońska, S. Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
- E. Mądry, M. Gibas, A. Adamczyk-Ratajczak, R. Mądry, HPV-wirus o wielu twarzach, Family Medicine & Primary Care Review 2009, 11, 3, s. 702–704.
