Diagnoza nadżerki szyjki macicy jest stawiana dość często – szacuje się, że nawet u 25–30% kobiet zgłaszających się do ginekologa. Dowiedz się, co to jest i od czego robi się nadżerka szyjki macicy.
Spis treści:
- Nadżerka szyjki macicy – co to jest?
- Nadżerka szyjki macicy – jakie daje objawy?
- Diagnostyka nadżerki szyjki macicy
- Jak wygląda leczenie nadżerki szyjki macicy?
Nadżerka szyjki macicy – co to jest?
Potocznie termin „nadżerka szyjki macicy” stosowany jest zarówno w odniesieniu do ubytku nabłonka szyjki macicy, jak i ektopii – mimo że są to dwa różne stany, które mają odmienne przyczyny i patomechanizm powstawania.
Nadżerka to płytki ubytek nabłonka. Najczęściej jest skutkiem urazów mechanicznych lub procesów chorobowych – na przykład zapalnych .
Ektopia to obecność prawidłowej tkanki w miejscu, w którym fizjologicznie ona nie występuje. W przypadku ektopii występującej w szyjce macicy nabłonek gruczołowy (walcowaty) występuje nie tylko w kanale szyjki macicy (co jest prawidłowym stanem), ale również na tarczy szyjki macicy (gdzie fizjologicznie powinien znajdować się nabłonek płaski).Taka sytuacja ma miejsce dość często – zmiana rozpoznawana jest nawet u 25–30% kobiet.
Dla rozróżnienia obu stanów często stosuje się również następujące terminy:
Nadżerka prawdziwa
Nadżerka prawdziwa to rzeczywisty ubytek w nabłonku wielowarstwowym płaskim na tarczy szyjki macicy. Jest widoczna jako żywoczerwony obszar, który jest dobrze ukrwiony i wyraźnie odgraniczony od zdrowych tkanek. Prawdziwa nadżerka szyjki macicy występuje bardzo rzadko.
Nadżerka rzekoma
Rzekoma nadżerka szyjki macicy to właśnie ektopia. U kobiet, u których ją rozpoznano, nie występuje ubytek nabłonka. W większości przypadków jest to zmiana łagodna, która nie powoduje żadnych objawów i nie powinna być przyczyną niepokoju. Zwykle wykrywa się ją przypadkowo, podczas badania ginekologicznego.
Przyczyną ektopii są zmiany hormonalne – a konkretnie zwiększony poziom estrogenów. Narząd ten silnie reaguje na ich obecność, co sprzyja namnażaniu się i różnicowaniu nabłonka. Ektopia często występuje w okresie dojrzewania, podczas owulacji, w ciąży oraz u kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną.
Natomiast przyczyny prawdziwej nadżerki szyjki macicy to, m.in. urazy mechaniczne i przewlekłe stany zapalne dróg rodnych.
Nadżerka szyjki macicy – jakie daje objawy?
W większości przypadków nadżerka szyjki macicy rozumiana jako ektopia nie daje żadnych objawów. Jeżeli pojawiają się dolegliwości, najczęściej są to:
- biała lub żółta wydzielina z pochwy o nieropnym charakterze (związana ze zwiększeniem liczby komórek produkujących śluz),
- plamienie między miesiączkami lub po stosunku (na skutek uszkodzenia drobnych naczyń krwionośnych),
- ból podczas stosunku seksualnego,
- zaburzenia w oddawaniu moczu,
- nawracające infekcje szyjki macicy lub pochwy.
Nie są to charakterystyczne objawy nadżerki szyjki macicy. Powyższe dolegliwości mogą być obecne również przy innych chorobach, dlatego konieczne jest skonsultowanie ich z ginekologiem.
Diagnostyka nadżerki szyjki macicy
Nadżerka szyjki macicy może być wykryta podczas badania ginekologicznego. Lekarz obserwuje zaczerwienienie na tarczy szyjki macicy. Rozpoznanie wymaga przeprowadzenia dalszej diagnostyki w celu potwierdzenia diagnozy, wykluczenia stanu nowotworowego oraz zaplanowania postępowania terapeutycznego.
Diagnostyka nadżerki szyjki macicy powinna być rozszerzona o:
- cytologię,
- kolposkopię.
Kolposkopia to ocena w powiększeniu dolnego odcinka dróg rodnych przy pomocy urządzenia optycznego. Dzięki niej możliwa jest wzrokowa ocena nabłonka – zwłaszcza jego struktury i zabarwienia.
Jak wygląda leczenie nadżerki szyjki macicy?
O wdrożeniu terapii nadżerki szyjki macicy decyduje lekarz ginekolog. Terapia jest konieczna w przypadku:
- nieprawidłowej cytologii,
- ostrego stanu zapalnego,
- objawów utrudniających normalne funkcjonowanie.
Leczenie nadżerki szyjki macicy polega na usunięciu zmiany. Można to zrobić przy pomocy kilku metod, m.in. krioterapii (wymrażania), fotokoagulacji (naświetlania laserem), elektrokoagulacji (wypalania). Przy dużych i licznych zmianach może okazać się konieczne wykonanie zabiegu chirurgicznego.
Nadżerka szyjki macicy może być prawdziwa lub rzekoma. W pierwszym przypadku dochodzi do ubytku w nabłonku tego narządu. Natomiast w drugim do przemieszczenia się nabłonka gruczołowego z kanału szyjki macicy na tarczę szyjki macicy, co poprawnie określa się mianem ektopii. W większości przypadków zmiana nie daje żadnych objawów i jest wykrywana przypadkowo podczas badania ginekologicznego. Leczenie nadżerki szyjki macicy jest konieczne przy ostrym stanie zapalnym, uciążliwych objawach lub nieprawidłowym wyniku cytologii. Polega ono na usunięciu zmiany metodą krioterapii, laseroterapii lub elektrokoagulacji. O sposobie postępowania decyduje lekarz ginekolog.
Opieka merytoryczna: lek. Mateusz Nawrocki
Bibliografia
- E. Stefanowicz, Ektopia szyjki macicy. Przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/260738,ektopia-nadzerka-szyjki-macicy (dostęp 16.05.2024)
- A. Malarewicz, Podstawy kolposkopii, Ginekologia i Położnictwo 2008, 3 (9), s. 18–31
- P. Aggarwal, A.B. Amor, Cervical Ectropion, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560709/ (dostęp 16.05.2024)
