Od kilkunastu lat nasz przewód pokarmowy, a konkretniej jelita, cieszą się dużym zainteresowaniem środowiska naukowego i medycznego. Mikrobiom, mikrobiota, „jelita to drugi mózg” – te określenia na dobre zadomowiły się w naszym języku. Wiele osób zdaje sobie sprawę z faktu, iż dbając o swoje jelita, dbają w istocie o cały swój organizm. Dlaczego mikrobiota jest tak ważna? Jak zapewnić jej sprawne funkcjonowanie? Na te wszystkie pytania postaramy się odpowiedzieć w poniższym artykule.
Czym jest mikrobiota i jaką funkcję pełni mikrobiota jelitowa?
Mikrobiota człowieka to zespół mikroorganizmów zasiedlających przewód pokarmowy, górne drogi oddechowe, skórę, czy pochwę. Mikrobiota jelitowa to drobnoustroje zamieszkujące nasz przewód pokarmowy, od jamy ustnej po jelito grube. W ciągu ostatnich kilkunastu lat nasza wiedza o roli mikrobioty jelitowej bardzo się poszerzyła, chociaż nadal nie wielu rzeczy nie wiemy i czekamy na dalsze badania.
Faktem jest, że mikrobiota i jelita to podstawa zdrowia fizycznego i psychicznego człowieka. Od dobrego funkcjonowania tego elementu zależy:
- prawidłowe trawienie i wchłanianie ważnych składników odżywczych oraz perystaltyka jelit
- sprawne funkcjonowanie układu immunologicznego – nasza odporność to w dużej mierze właśnie jelita
- prawidłowe funkcjonowanie osi jelita-mózg, w tym produkcja neuroprzekaźników (np. serotoniny) oraz wpływ na układ neuroendokrynny
Od czego zależy sprawne funkcjonowanie jelit i mikrobioty jelitowej? Co to jest dysbioza?
Wszystkie ilościowe i jakościowe zaburzenia w obrębie mikroflory jelitowej określane są jako dysbioza, która zaburza sprawne funkcjonowanie jelit. Zaburzenia te mogą obejmować:
- obniżenie ogólnej ilości bakterii
- zwiększenie ilości bakterii chorobotwórczych
- zmniejszenie ilości bakterii ochronnych i immunostymulujących
Jakie czynniki wpływają na mikrobiom jelitowy? Co może wywołać dysbiozę?
Współczesny tryb życia nie sprzyja dobrostanowi naszych jelit i niestety bardzo wiele czynników wpływa na zaburzenia funkcjonowania mikrobioty. Są to:
- dieta – diety redukcyjne, dieta z dużą ilością produktów wysokoprzetworzonych, diety nieprawidłowo zbilansowane
- tryb życia – przewlekły stres, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, alkohol
- dolegliwości i choroby przewlekłe (zespół jelita nadwrażliwego, nieswoiste choroby zapalne jelit, choroby autoimmunologiczne – alergia, astma, cukrzyca, choroby tarczycy, RZS, otyłość, choroby układu nerwowego – depresja itp.)
- leki – antybiotyki, leki przeciwzapalne (kwas acetylosalicylowy, ibuprofen, naproksen, dikolfenak), inhibitory pompy protonowej stosowane przy takich dolegliwościach jak: zgaga, refluks, choroba wrzodowa żołądka – omeprazol, pantoprazol; leki antydepresyjne, psychotropowe, psychotyczne.
Jak dbać o zdrowe jelita? Zbadaj się!
Podstawą dbałości o zdrowe jelita jest oczywiście zdrowy tryb życia, zdrowa dieta oraz zapobieganie chorobom. Niestety nie zawsze jest to możliwe i czasem, pomimo naszych wysiłków, zaczynamy cierpieć na dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Jeśli podejrzewamy, iż przyczyną może być dysbioza, zazwyczaj sięgamy po probiotyki, które nie zawsze okazują się dobrym rozwiązaniem. Dlaczego? Ponieważ nie wszystkie dolegliwości występujące w okolicach brzucha wywołane są problemami z mikrobiotą. Bóle brzucha to jeden z najczęstszych objawów, z którymi pacjenci zgłaszają się do lekarza. Najpierw zawsze należy wykluczyć poważniejsze przyczyny. Z tego powodu jednym z ważnych czynników dbałości o zdrowe jelita w przypadku występujących dolegliwości, ale również profilaktycznie, powinna być wizyta u lekarza i/lub badania diagnostyczne.
Współczesne laboratorium oferuje bogate portfolio badań, które pomagają w wykrywaniu przyczyn bólów brzucha i innych towarzyszących im objawów.
Od czego zacząć wizytę w laboratorium? Jakie mogą być kolejne kroki?
Pakiet ZDROWE JELITA
Gdy odczuwamy dolegliwości brzuszne, często martwimy się, czy nie są to objawy poważniejszych chorób jelit, np. nieswoistych chorób zapalnych lub nawet nowotworów. Pakiet ZDROWE JELITA zawiera trzy bardzo ważne badania laboratoryjne, które pomogą we wskazaniu, czy potrzebna jest dalsza diagnostyka w tym kierunku, czy nasze dolegliwości rzeczywiście są związane z zaburzeniami funkcjonalnymi.
- kalprotektyna – marker stanu zapalnego jelita, którego stężenie wzrasta w przypadku zmian zapalnych lub nowotworowych. U osób zdrowych wykrywa się ją jedynie w śladowych ilościach. Badania pokazują, że stężenie kalprotektyny dobrze koreluje z nasileniem stanu zapalnego w obrębie jelit. Z tego względu jest przydatna we wstępnej diagnostyce nieswoistych zapaleń jelit. Wynik badania w zakresie wartości referencyjnych pozwala na rezygnację z dalszej, inwazyjnej diagnostyki (np. kolonoskopii). Natomiast wysoki poziom kalprotektyny jest bezwzględnym wskazaniem do wizyty u lekarza specjalisty.
- wykrywanie krwi utajonej w kale – badanie przesiewowe wykrywające krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, które może być spowodowane polipami lub nowotworami jelita grubego. Należy pamiętać, iż wynik dodatni nie musi być związany z wystąpieniem nowotworu. Zawsze jednak trzeba skonsultować go z lekarzem w celu dalszej diagnostyki. Badanie powinno być wykonywane raz w roku, zwłaszcza przez osoby po 45 r.ż. Ważne: Materiał do badania powinien być pobrany z różnych miejsc. Testu nie wykonuje się podczas: menstruacji, leczenia stomatologicznego, krwawień z żylaków odbytu, krwawień z dziąseł. Rekomenduje się, aby badanie było wykonane trzykrotnie. Zatem po otrzymaniu wyniku badania w pakiecie, badanie krwi utajonej w kale powinno być wykonane jeszcze dwa razy.
- kał badanie ogólne i ocena resztek pokarmowych – badanie przesiewowe pomagające w wykryciu zaburzeń występujących w przewodzie pokarmowym. Ocena resztek pokarmowych uzupełnia badanie ogólne kału i pozwala na ocenę sprawności procesów trawienia i wchłaniania w jelitach.
Pakiet ZDROWE JELITA w ALAB laboratoria <<- sprawdź szczegóły!
Pakiet OCENA MIKROFLORY JELITOWEJ
Jeśli badania wykluczą istnienie chorób zapalnych jelit lub nowotworów, jedną z dalszych przyczyn pojawiających się dolegliwości może być dysbioza. W ALAB laboratoria dysponujemy kilkoma badaniami, które pomagają zdiagnozować dysbiozę.
Pakiet OCENA MIKROFLORY JELITOWEJ składa się z dwóch badań, które wykonywane są z moczu:
- Organix Gastro – pośredni test dysbiozy – badanie pozwala ocenić skład mikroflory jelitowej na podstawie oznaczenia zawartości 12 kwasów organicznych będących metabolitami bakterii zasiedlających przewód pokarmowy. Ocena ilości tych związków w badanym materiale jest źródłem istotnych informacji na temat nieprawidłowej flory bakteryjnej zasiedlającej jelita, w tym: drożdżaków, bakterii beztlenowych, bakterii zasiedlających jelito cienkie.
Badanie Organix Gastro wykonuje się bardzo czułą metodą spektometrii mas, która może pokazuje nieprawidłowości na wczesnym ich etapie. Dodatkowo badanie daje nam informację o zaburzeniach, które mogą mieć miejsce w jelicie cienkim, co jest utrudnione w przypadku badań wykonywanych z kału.
- Glifosat – test ocenia poziom herbicydów w moczu, które mają negatywny wpływ na mikrobiotę jelitową człowieka. Glifosat wykazuje działanie antybiotyczne, szczególnie przeciwko bakteriom mlekowym, bifidobakteriom i Enterococcus faecalis. Co więcej, przy obserwowanej wrażliwości na glifosat dochodzi do zmniejszenia ilości ochronnych bakterii w jelicie człowieka. Konsekwencją jest pogorszenie odporności na bakterie chorobotwórcze, w szczególności Clostridia i Salmonella. Dlatego podwyższony poziom glifosatu w organizmie sprzyja powstaniu dysbiozy.
Badania w pakiecie wykonywane są z moczu, a materiał do badania należy przynieść do Punktu Pobrań w dwóch oddzielnych pojemnikach. Organix Gastro wymaga specjalnego zestawu do pobrania próbki, w przypadku badania glifosatu wystarczy zwykły pojemnik na mocz. Więcej informacji o przygotowaniu znajdziesz w szczegółach badań.
Pakiet OCENA MIKROFLORY JELITOWEJ w ALAB laboratoria <<- sprawdź szczegóły!
FLORAGEN
To nowatorska diagnostyka dysbiozy jelitowej, polegająca na badaniu genetycznego profilu bakteryjnego jelit. Badanie oznacza 48 markerów, jego wynikiem jest informacja o tym, czy pacjent cierpi na dysbiozę, czy nie. Pozwala również na ocenę funkcji mikrobioty jelitowej. Więcej informacji o badaniu znajdziesz na stronie badaniedysbiozy.pl
Badanie FLORAGEN w ALAB laboratoria <<- sprawdź szczegóły!
Test nietolerancji glukozy (SIBO) – wodorowy test oddechowy
Inną przyczyną istnienia dolegliwości może być Small Intestinal Bacterial Overgrowth (SIBO), czyli zespół przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim. Polega na pojawieniu się i rozroście w jelicie cienkim bakterii, które normalnie bytują w jelicie grubym. Zdarzają się również przypadki przerostu gatunków, które zazwyczaj występują w jelicie cienkim w bardzo niewielkiej ilości. Wykonanie testu w kierunku SIBO jest ważnym elementem i uzupełnieniem diagnostyki, zwłaszcza u pacjentów, u których nie wykryto dysbiozy badaniem z kału.
Diagnostyka SIBO polega na wykonaniu wodorowego testu oddechowego. Informacje o przygotowaniu znajdziesz w szczegółach badania.
