Jod w surowicy (M07)

Kiedy i w jakim celu

Badanie wykonuje się w celu określenia poziomu jodu w organizmie. Szczególnie zalecane w diagnostyce nadmiaru jodu w organizmie i do monitorowania poziomu jodu u osób przyjmujących leki, preparaty wielowitaminowe zawierające jod.

Charakterystyka badania

Jod jest niezbędny  do produkcji hormonów tarczycy – tyroksyny T4 i trójjodotyroniny T3, a pośrednio do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Hormony tarczycy odpowiadają m.in. za syntezę białek, aktywność enzymatyczną, wpływają na metabolizm. Są niezbędne dla prawidłowego rozwoju i wzrostu układu kostnego, nerwowego u niemowląt i w trakcie życia płodowego. Ponadto potwierdzono także działanie ochronne jodu w procesach zapalnych i nowotworowych.

Dlaczego warto kontrolować poziom jodu?

WHO zaleca u osób dorosłych spożycie 150 μg jodu dziennie, a u kobiet ciężarnych i karmiących ok. 250 μg dziennie. W Polsce w 1997 roku wprowadzono narodowy program profilaktyki jodowej, polegający na obowiązkowym jodowaniu soli kuchennej, obligatoryjnym jodowaniu odżywek dla niemowląt i nieobowiązkowej suplementacji kobiet ciężarnych i karmiących. Głównymi źródłami jodu w diecie, za wyjątkiem soli kuchennej, są produkty pochodzenia zwierzęcego, nabiał oraz jaja, a w szczególności ryby, owoce morza i wodorosty. Woda pitna dostarcza ok. 10% zapotrzebowania dziennego na jod. Dieta bogata w powyższe składniki powinna zapewnić nam optymalny poziom jodu. Jednak wielu z nas z różnych powodów je ogranicza, a ryby i skorupiaki, które zawierają najwięcej jodu nie goszczą na naszych stołach zbyt często. Ponadto mimo programu profilaktyki jodowania soli, na choroby tarczycy, które są skutkiem diety niedoborowej w jod choruje ok. 8 mln Polaków! Problem ten najczęściej dotyczy kobiet, u których średnie spożycie jodu w Polsce wynosi zaledwie 117 μg/dobę.

Niski poziom jodu w organizmie może być przyczyną zwiększonego ryzyka nie tylko raka tarczycy, ale również raka piersi, jajników, macicy i prostaty.

Stężenie jodu w surowicy jest szczególnie przydatne w diagnostyce nadmiaru jodu i w monitorowaniu poziomu jodu u osób przyjmujących leki zawierające jod, jak również produkty wielowitaminowe. Natomiast najbardziej miarodajnym badaniem odzwierciedlającym zaopatrzenie organizmu w jod jest badanie jego poziomu w moczu. Jest to najbardziej czuła metoda, ponieważ 90% spożytego jodu jest wydalane przez nerki.

Oznaczenie poziomu jodu w surowicy wykonywane jest wysoce czułą metodą spektrometrii mas sprzężoną z plazmą wzbudzaną indukcyjnie ICP-MS.