Kreatynina w surowicy (M37)
Kiedy i w jakim celu
Badanie stężenia kreatyniny w surowicy pozwala ocenić sprawność nerek. Ma zastosowanie m.in. w diagnostyce funkcji nerek, leczeniu chorób nerek i monitorowaniu efektywności dializy.
Charakterystyka badania
Kreatynina jest katabolicznym produktem rozpadu fosforanu kreatyny, który bierze udział w skurczu mięśni szkieletowych. Dzienne wytwarzanie kreatyny, która jest przekształcana w kreatyninę, zależy od masy mięśniowej. Kreatynina w całości wydalana jest przez nerki i dlatego jej stężenie bezpośrednio zależy od czynności wydzielniczej nerki. Kreatynina jest filtrowana wyłącznie przez kłębuszki nerkowe. Oznaczenie stężenia kreatyniny w surowicy pozwala ocenić czynność filtracyjną nerek, czyli wartość przesączania kłębuszkowego.
Podwyższony poziom kreatyniny w surowicy można zaobserwować u pacjentów z pogorszeniem czynności nerek, niewydolności nerek (ostrej i przewlekłej), spadku perfuzji nerek (hipotensja, odwodnienie), rabdomiolizie, po podaniu środków kontrastowych, w niewydolności wielonarządowej, we wstrząsie.
Wzrost stężenia kreatyniny w surowicy wskazuje na przewlekłość procesu chorobowego. Czynniki takie jak masa mięśniowa, spożywanie białka mogą wpłynąć na stężenie kreatyniny w surowicy.Obniżony poziom kreatyniny w surowicy można zaobserwować u pacjentów z małą masą mięśniową (w przypadku spadku masy mięśniowej po amputacjach i wieku podeszłym, niedożywionych), stosujących restrykcyjne diety, chorujących na choroby prowadzące do zaniku mięśni i choroby wątroby u kobiet w ciąży.
Badanie kreatyniny wykonywane jest:
- w ramach rozszerzonego lub podstawowego zestawu badań laboratoryjnych w przypadku podejrzenia nieprawidłowej funkcji nerek
- jeżeli pacjent cierpi na ostrą lub przewlekłą chorobę, która może wpływać na pracę nerek i/lub może pogorszyć się z powodu dysfunkcji nerek
- okresowo w celu monitorowania leczenia chorób nerek lub do oceny czynności nerek podczas przyjmowania leków