Prolaktyna (PRL) (N59)
Kiedy i w jakim celu
Badanie prolaktyny polega na ocenie jej stężenia w surowicy krwi. Wskazaniem do zbadania poziomu prolaktyny mogą być objawy sugerujące zbyt wysoki poziom tego hormonu we krwi – hiperprolaktynemię. Badanie jest ważnym elementem diagnostyki wielu schorzeń, jak m.in. gruczolak przysadki mózgowej.
Charakterystyka badania
Prolaktyna jest wydzielana pulsacyjnie w rytmie dobowym, a najwyższe stężenia osiąga w nocy. Wykazuje wahania zgodnie ze stężeniem estrogenów i progesteronu: wzrost w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego, spadek w drugiej, wzrost w czasie ciąży, spadek w czasie porodu, wzrost podczas karmienia dziecka piersią. Podczas ciąży i laktacji poporodowej poziom prolaktyny w surowicy może wzrosnąć 10 do 20 razy. Hiperprolaktynemia jest częstym powodem niepłodności i zaburzeń funkcji gonad u kobiet i mężczyzn. Prolaktyna u kobiet może hamować dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych, wydzielanie steroidów w jajnikach oraz wydzielanie LH i FSH, a u mężczyzn wydzielanie testosteronu.
Prawidłowy poziom hormonów, w tym prolaktyny, jest kluczowy zwłaszcza w przypadku kobiet starających się o dziecko. Ich wahania są główną przyczyną problemów związanych z niepłodnością. Zaburzenia poziomu hormonów często objawiają się nieregularnymi cyklami menstruacyjnymi, brakiem lub zaburzeniem owulacji a nawet zanikiem miesiączkowania.
Wskazania do oznaczenia stężeń prolaktyny:
- zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, trądzik i nadmierne owłosienie u kobiet
- zmniejszenie libido, stany depresyjne, drażliwość
- zaburzenia mineralizacji (uwapnienia) kości
- bóle głowy, zaburzenia widzenia
- mlekotok u obu płci
- impotencja u mężczyzn i ginekomastia (powiększenie gruczołu piersiowego)
W przypadku wysokich stężeń prolaktyny i braku objawów klinicznych należy wykluczyć u badanego obecność makroprolaktyny.
U kobiet starających się o dziecko, hormony odgrywają duża rolę. Ich wahania są główną przyczyną problemów związanych z niepłodnością. Zaburzenia poziomu hormonów często objawiają się nieregularnymi cyklami menstruacyjnymi, brakiem lub zaburzeniem owulacji a nawet zanikiem miesiączkowania. Dlatego u kobiet starających się o dziecko tak istotne jest odpowiedni poziomu hormonów. Sprawdź normy swoich wyników badań. Kliknij w poniższy kalkulator.
Przygotowanie do badań:
- Krew do badania należy pobrać na czczo, najlepiej 2-3 h godziny po przebudzeniu, między 2. a 5. dniem cyklu.
- Zalecana jest wstrzemięźliwość seksualna; drażnienie brodawek może zwiększyć jej poziom.
- Przed planowanym badaniem należy unikać nadmiernego wysiłku fizycznego i stresu.
- Leki antykoncepcyjne mogą również wpływać na poziom prolaktyny.
Więcej w atrykule Prolaktyna – dlaczego jest podwyższona? Objawy i przyczyny hiperprolaktynemii