Jod w moczu (M07)

Kiedy i w jakim celu

Badanie wykonuje się w celu określenia poziomu jodu w organizmie. 90% jodu wydalane jest przez nerki, dlatego najbardziej miarodajnym badaniem, odzwierciedlającym zaopatrzenie organizmu w jod, jest zbadanie jego poziomu w porannym moczu lub w dobowej zbiórce moczu.

Charakterystyka badania

Jod jest niezbędny  do produkcji hormonów tarczycy – tyroksyny T4 i trójjodotyroniny T3, a pośrednio do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Hormony tarczycy odpowiadają m.in. za syntezę białek, aktywność enzymatyczną, wpływają na metabolizm. Są niezbędne dla prawidłowego rozwoju i wzrostu układu kostnego, nerwowego u niemowląt i w trakcie życia płodowego. Ponadto potwierdzono także działanie ochronne jodu w procesach zapalnych i nowotworowych.

Dlaczego warto kontrolować poziom jodu?

WHO zaleca u osób dorosłych spożycie 150 μg jodu dziennie, a u kobiet ciężarnych i karmiących ok. 250 μg dziennie. W Polsce w 1997 roku wprowadzono narodowy program profilaktyki jodowej, polegający na obowiązkowym jodowaniu soli kuchennej, obligatoryjnym jodowaniu odżywek dla niemowląt i nieobowiązkowej suplementacji kobiet ciężarnych i karmiących. Głównymi źródłami jodu w diecie, za wyjątkiem soli kuchennej, są produkty pochodzenia zwierzęcego, nabiał oraz jaja, a w szczególności ryby, owoce morza i wodorosty. Woda pitna dostarcza ok. 10% zapotrzebowania dziennego na jod. Dieta bogata w powyższe składniki powinna zapewnić nam optymalny poziom jodu. Jednak wielu z nas z różnych powodów je ogranicza, a ryby i skorupiaki, które zawierają najwięcej jodu nie goszczą na naszych stołach zbyt często. Ponadto mimo programu profilaktyki jodowania soli, na choroby tarczycy, które są skutkiem diety niedoborowej w jod choruje ok. 8 mln Polaków! Problem ten najczęściej dotyczy kobiet, u których średnie spożycie jodu w Polsce wynosi zaledwie 117 μg/dobę.                                             

Niski poziom jodu w organizmie może być przyczyną zwiększonego ryzyka nie tylko raka tarczycy, ale również raka piersi, jajników, macicy i prostaty.

Najbardziej miarodajnym badaniem odzwierciedlającym zaopatrzenie organizmu w jod jest badanie dobowej zbiórki moczu pod kątem zawartości jodu. Jest to najbardziej czuła metoda, ponieważ 90% spożytego jodu jest wydalane przez nerki.

Oznaczenie poziomu jodu wykonywane jest wysoce czułą metodą Spektrometrią mas sprzężoną z plazmą wzbudzaną indukcyjnie ICP-MS.

Więcej informacji na temat "Dlaczego jod jest niezbędny do życia?" znajdziecie w webinarium, które prowadziła dr n.med. Danuta Myłek. Zapraszamy do odsłuchania.

Materiałem do badania jest mocz z porannej próbki (standardowy pojemnik na badanie ogólne moczu) lub z dobowej zbiórki DZM.

1. Co należy przygotować w przypadku dobowej zbiórki moczu DZM:

• Pojemnik 2-3l z podziałką (dostępny w Punkcie pobrań ALAB laboratoria, po wcześniejszym kontakcie telefonicznym)
• Standardowy pojemnik na badanie ogólne moczu

2.  Przebieg badania:

• Dobową zbiórkę moczu przeprowadza się w ciągu 24 godzin.
• Zbiórkę należy zbierać do przygotowanego pojemnika 2-3l.
• Zbiórkę należy rozpocząć rano. Pierwszą poranną porcję moczu należy oddać do toalety i zanotować czas rozpoczęcia zbiórki.
• Drugą i wszystkie kolejne porcje moczu należy zbierać do przygotowanego pojemnika.
• Pojemnik musi być szczelnie zamykany i przechowywany w chłodnym i ciemnym miejscu.
• Do pojemnika musi zostać oddana każda kolejna porcja moczu, włącznie z pierwszą, poranną porcją z następnego dnia.
• Zebrany mocz dokładnie wymieszać  i zmierzyć jego objętość.
• Odlać ok. 50-100 ml moczu do pojemnika na mocz.
• Pojemnik należy opisać: Imię, Nazwisko, nr PESEL, całkowita objętość moczu oraz oznaczenie „DZM”.
• Próbkę dostarczyć do Punktu Pobrań w jak najkrótszym czasie.