Krztusiec - p/c IgM (Bordetella pertussis) (S09)

Kiedy i w jakim celu

Celem badania jest oznaczenie w surowicy przeciwciał IgM specyficznych dla antygenów Bordetella pertussis. Badanie to jest wykorzystywane w diagnostyce krztuśca i w określeniu serokonwersji po szczepieniu.

Charakterystyka badania

Krztusiec (potocznie koklusz) jest ostrą, bakteryjną chorobą zakaźną układu oddechowego. Charakteryzuje się ciężkimi napadami kaszlu i przedłużającą się dusznością. Krztusiec wywoływany jest przez pałeczkę krztuśca (Bordetella pertussis). Do zakażenia dochodzi głównie drogą kropelkową, poprzez wdychanie wydzieliny z dróg oddechowych chorego rozpylonej podczas kaszlu. Okres wylęgania wynosi 5-21 dni (zwykle 7- 14). Zakaźność dla osób z otoczenia jest wyjątkowo duża i wynosi do 80%.

Typowy przebieg krztuśca:

1. okres nieżytowy (1-2 tyg): objawy grypopodobne bez wysokiej gorączki, potem pojawia się suchy kaszel.

2. okres napadowego kaszlu (1-6 tyg): Suchy kaszel staje się wilgotny, zwiększa swoje nasilenie, często prowokuje wymioty. Napady duszącego kaszlu zakończonego głębokim wdechem z głośnym świstem przypominającym „pianie”. 

3. Okres zdrowienia (2-12 tyg): kaszel stopniowo ustępuje, jednak może się nasilać przy dodatkowych infekcjach lub wysiłku fizycznym.

Wskazania do badania:

• kaszel trwający powyżej dwóch tygodni
• napadowy kaszel
• „pianie” lub wymioty występujące po ataku kaszlu

Badanie w kierunku krztuśca polega na zbadaniu próbki krwi i oznaczeniu poziomu przeciwciał IgM specyficznych dla antygenów Bordetella pertussis. Ich obecność można stwierdzić w przebiegającym zakażeniu lub po szczepieniu ochronnym. Wzrost poziomu przeciwciał w klasie IgM rozpoczyna się w okresie kaszlu napadowego. Przeciwciała utrzymują się zwykle przez 2-3 miesiące.

Określenie przeciwciał IgM jest najlepszym wskaźnikiem przebiegającej choroby:

• u osób nieszczepionych 
• u osób szczepionych przed wieloma laty  
• u dzieci poniżej 6 miesiąca życia

W celu odróżnienia istniejących przeciwciał poszczepiennych od przeciwciał występujących w trakcie aktualnego zakażenia, należy wykazać czterokrotny wzrost przeciwciał klasy IgM (w dwóch próbkach surowicy pobranych w odstępie 3‐5 tygodni).