MELATONINA – PROFIL DOBOWY W ŚLINIE
Kiedy i w jakim celu
Profil dzienny melatoniny to badanie wykonywane z próbek śliny, które pacjent pobiera samodzielnie o wyznaczonych godzinach. Rekomendowane w przypadku podejrzenia zaburzenia rytmu wydzielania melatoniny.
Charakterystyka badania
Melatonina jest hormonem uwalnianym głównie przez szyszynkę. Jej synteza przebiega w rytmie okołodobowym sterowanym przez wewnętrzny zegar biologiczny. Rytm ten jest zsynchronizowany z warunkami oświetlenia środowiska, a także temperaturą ciała i rytmem sen-czuwanie. Stężenie melatoniny we krwi, jak również w ślinie zmienia się rytmicznie w ciągu doby, uzyskując wysokie wartości w nocy, a niskie w dzień. U większości osób najwyższe stężenia melatoniny występuje pomiędzy godziną 2 a 4 w nocy. W ślinie oznaczana jest wolna, niezwiązana z białkami transportującymi aktywna forma hormonu.
Amplituda rytmu melatoniny - godziny, o których występują najwyższe i najniższe stężenia melatoniny - odznacza się wysoką stabilnością osobniczą („hormonalne linie papilarne”) oraz dużymi różnicami między osobniczymi. Jej stężenie zmienia się wraz z wiekiem, pełniąc funkcję sygnału informującego organizm o tym, że nadeszła pora na sen, synchronizując pracę zegara biologicznego. Ponadto melatonina ma charakter plejotropowy i dzięki specyficznym reakcjom receptorowym oraz aktywności niereceptorowej działa na wielu poziomach wewnątrz organizmu. Hormon ten może wpływać na wielu układów, w tym: pokarmowy, immunologiczny, nerwowy, rozrodczy oraz sercowo-naczyniowy.
Kto i kiedy powinien wykonać badanie poziomu melatoniny ze śliny?
Wskazaniem do badania melatoniny są zaburzenia natężenia jej biosyntezy bądź rytmu, które mogą występować m.in. u osób:
- z zespołem metabolicznym,
- z nadciśnieniem tętniczym krwi,
- cierpiących na depresję i bezsenność,
- pracujących zmianowo, w godzinach nocnych,
- biorących niesteroidowe leki przeciwzapalne (aspirynę i ibuprofen),
- cierpiących na choroby nowotworowe.
Oznaczanie hormonów w ślinie jest badaniem nieinwazyjnym, bezbolesnym, które może być pobierane w dowolnym miejscu przez samego pacjenta. Badanie wykonywane jest specjalnym zestawem z 3 próbek śliny pobieranych w godzinach nocnych przez pacjenta.
Przygotowanie do badania melatoniny - profilu dziennego w ślinie
Materiałem do badania jest ślina. Do jego wykonania niezbędny jest specjalny zestaw do pobrania, w celu jego uzyskania skontaktuj się z wybranym Punktem Pobrań.
W dniu pobierania próbki należy unikać używania płynu i innych preparatów do płukania ust. Na 30 minut przed pobraniem śliny należy powstrzymać się od jedzenia, picia i mycia zębów. Szczegółowa instrukcja pobrania dołączona jest do zestawu.