Krwawienie z odbytu może być objawem wielu nieprawidłowości ze strony układu pokarmowego. Sytuacja ta – nawet, gdy nie towarzyszą jej dodatkowe objawy – powinna być poddana kontroli lekarskiej przez lekarza gastrologa. Najczęstszą przyczyną krwawienia z odbytu są hemoroidy (guzki krwawnicze).
Spis treści:
Przyczyny krwawienia z odbytu (hematochezji)
Krwawienie z odbytu może być spowodowane różnymi przyczynami. Należą do nich choroby na tle zapalnym, onkologicznym, a także grupa chorób klasyfikowana jako nieswoiste zapalenia jelit. Należą do nich choroba Leśniowskiego-Crohna oraz Colitis Ulcerosa (CU). Stosowanie niektórych leków – głównie popularnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), które są dostępne bez recepty – również może przyczynić się do występowania krwawienia z przewodu pokarmowego.
Choroby jelit a krwawienie z odbytu
Jedną z przyczyn krwawienia z odbytu są nieswoiste zapalenia jelit. To grupa schorzeń, których etiologia (pochodzenie), nie jest jednoznacznie poznane. Wiadomo jednak, że udział w ich rozwoju mają zarówno czynniki środowiskowe, jak i genetyczne oraz immunologiczne.
Dwie najczęstsze choroby klasyfikowane jako nieswoiste zaplenia jelit to choroba Leśniowskiego-Crohna oraz Colitis Ulcerosa. Chorują głównie osoby dorosłe; pojawiające się objawy obejmują bóle brzucha, stany podgorączkowe, śluzowe stolce czy krwawienie z odbytu. Oprócz badań endoskopowych w postawieniu rozpoznania istotne jest także pobranie wycinka do badania histopatologicznego.
>> Sprawdź też: Biegunka tłuszczowa – przyczyny, objawy, leczenie. Jak wygląda stolec tłuszczowy?
Choroby okolic odbytu a krwawienie po oddaniu stolca
Krwawienie z okolicy odbytu po oddaniu stolca może mieć różne przyczyny. Ważne jest określenie rodzaju krwi, która jest obecna po oddaniu stolca. Żywoczerwona krew najczęściej pochodzi z końcowego odcinka przewodu pokarmowego, a skrzepnięta krew czy też obecność tzw. smolistych stolców, może świadczyć o nieprawidłowościach z górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Krwawienie z odbytu może być spowodowane guzkami krwawniczymi (hemoroidami), szczeliną odbytu oraz zmianami zapalnymi w obrębie jelit o etiologii infekcyjnej. U osób po 50. roku życia przyczyną krwawienia z odbytu mogą być także uchyłki jelita grubego, które powstają na skutek obecności przepukliny błony śluzowej w obrębie jelit.
Występowanie krwawienia z okolicy odbytu może być także spowodowane rakiem odbytu lub jelita grubego – dlatego każde krwawienie z tej okolicy należy do objawów alarmujących, które wymagają konsultacji lekarskiej oraz przeprowadzenia odpowiednich badań diagnostycznych, do których należy kolonoskopia oraz rektoskopia.
Krwawienie z odbytu po oddaniu stolca a przyjmowane leki
Stosowanie niektórych leków może przyczynić się do występowania krwawienia z przewodu pokarmowego – najczęściej dotyczy to jednak jego górnego odcinka.
Szeroko stosowane leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), które mają wpływ na błonę śluzową żołądka, przy przewlekłym stosowaniu mogą doprowadzać do owrzodzeń, które z kolei mogą predysponować do wystąpienia krwawienia.
Warto wspomnieć, że objawem towarzyszącym w takiej sytuacji mogą być smoliste stolce czy fusowate wymioty, a samo krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego wiąże się z 6-11% ryzykiem śmiertelności.
Diagnozowanie krwawienia z okolic odbytu
Jak wcześniej wspomniano, występowanie krwawienia z okolicy odbytu (nawet jeśli wystąpiło jednorazowe krwawienie z odbytu) wymaga konsultacji lekarskiej.
Lekarz gastroenterolog lub lekarz proktolog na podstawie wywiadu lekarskiego oraz badania fizykalnego zlecają odpowiednie badania, które są niezbędne do postawienia rozpoznania związanego z występowaniem krwawienia z odbytu.
Badanie per rectum
Jednym z pierwszych badań, które wykonuje lekarz, jest badanie per rectum. Podczas tego badania lekarz wprowadza palec przez odbyt, dzięki czemu może zbadać tę okolicę. Stosowany jest żel znieczulający, który zapewnia większy komfort pacjenta podczas badania. Oprócz badania per rectum lekarz może także wykonać badanie wziernikowe odbytu, nazywane anoskopią.
Badania endoskopowe
Kolejnym krokiem diagnostycznym są badania endoskopowe do których zaliczamy kolonoskopię oraz gastroskopię.
Kolonoskopia to badanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego, podczas którego urządzenie diagnostyczne wprowadzane jest przez odbyt, a gastroskopia polega na wprowadzeniu endoskopu przez jamę ustną. Jeśli istnieją wskazania do wykonania diagnostyki endoskopowej całego przewodu pokarmowego, badania te mogą być wykonane w tym samym czasie – jedno po drugim.
>> Sprawdź również: Dieta przed kolonoskopią – jadłospis krok po kroku
Badania laboratoryjne krwi
Oprócz badań endoskopowych w przypadku występowania krwawień z odbytu warto wykonać także badania z krwi do których zaliczamy morfologię, CRP oraz oznaczenie poziomu żelaza.
Krwawienie z odbytu jest sytuacją kliniczną, która wymaga diagnostyki oraz wykluczenia poważnych chorób – w tym o tle nowotworowym. Krwawienie z odbytu może być objawem raka jelita grubego (a także odbytu). Warto także wykonywać rekomendowane badania w celu monitorowania stanu układu pokarmowego.
Bibliografia
- https://www.mp.pl/pacjent/objawy/50651,krwawienie-z-odbytu (dostęp:23.09.2024).
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/ukladpokarmowy/72399,nieswoiste-zapalenia-jelit (dostęp:23.09.2024).
- https://www.mp.pl/pacjent/objawy/301610,smolisty-czarny-stolec-przyczyny-i-leczenie (dostęp:23.09.2024).
- https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.4.16. (dostęp:23.09.2024).
- https://www.termedia.pl/Komentarz-dotyczacy-krwawien-z-gornego-odcinka-przewodu-pokarmowego-po-niesteroidowych-lekach-przeciwzapalnych-NLPZ-,104,30641,0,0.html (dostęp:23.09.2024).
- https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/165393,badanie-kliniczne-w-proktologii (dostęp:23.09.2024).
