Choroba Kawasaki (poprawną formą jest także określenie choroba Kawasakiego) to rzadka, ale poważna choroba zapalna, która dotyka głównie dzieci poniżej 5. roku życia. W jej przebiegu dochodzi do zapalenia małych i średnich naczyń krwionośnych – co może prowadzić do poważnych powikłań. Dowiedz się, jakie są jej przyczyny i objawy oraz czy choroba Kawasaki jest uleczalna.
Spis treści:
- Choroba Kawasaki – co to jest?
- Choroba Kawasakiego – przyczyny
- Choroba Kawasaki u dzieci – objawy
- Jak często występuje choroba Kawasakiego?
- Choroba Kawasaki – diagnostyka i badania
- Choroba Kawasakiego – leczenie u dzieci i dorosłych
- Choroba Kawasaki – powikłania
Choroba Kawasaki – co to jest?
Choroba Kawasaki jest układowym zapaleniem naczyń krwionośnych – głównie małych i średnich tętnic. Ma charakter ostry, uogólniony i samoograniczający się. Najczęściej występuje u dzieci poniżej 5. roku życia. Choroba Kawasakiego u dorosłych zdarza się bardzo rzadko.
>> Warto przeczytać: Choroby rzadkie i ultrarzadkie.
Choroba Kawasakiego – przyczyny
Przyczyny choroby Kawasaki zostają do tej pory nieznane. Najbardziej prawdopodobne jest, że w rozwoju choroby bierze udział czynnik zakaźny (bakteryjny lub wirusowy). U osób predysponowanych genetycznie powoduje nieprawidłową reakcję układu immunologicznego. Skutkiem jest uszkodzenie komórek śródbłonka naczyniowego i zapalenie naczyń.
Nie udało się powiązać choroby Kawasaki u dzieci i dorosłych z konkretnym patogenem. Podejrzewa się, że mogą za nią odpowiadać parwowirusy, wirus Epsteina-Barr, gronkowiec złocisty. Zaobserwowano także, że jej występowanie zbiega się z sezonowym okresem zwiększonego zachorowania na choroby infekcyjne.
Choroba Kawasaki u dzieci – objawy
Objawy choroby Kawasaki są zróżnicowane. Należą do nich:
- gorączka (trwająca powyżej 5 dni i niereagująca na leczenie farmakologiczne),
- limfadenopatia (nieprawdłowość) ze strony węzłów chłonnych szyjnych (zwykle z jednej strony),
- zapalenie spojówek (może mu towarzyszyć światłowstręt),
- zmiany skórne (m.in. pokrzywka na tułowiu, zmiany rumieniowo-złuszczające w okolicy krocza),
- zapalenie błon śluzowych jamy ustnej,
- obrzęki i rumień na dłoniach i stopach.
W przebiegu choroby Kawasakiego występuje tzw. truskawkowy język. Charakteryzuje się czerwonym kolorem i przerośniętymi brodawkami. Ponadto błony śluzowe jamy ustnej są przekrwione, a wargi obrzęknięte i popękane.
Inne możliwe objawy choroby Kawasakiego to: rozdrażnienie, bóle głowy, zmniejszenie apetytu, wymioty, biegunka, bóle brzucha, bóle stawów, katar, kaszel oraz ogólne osłabienie. Choroba przebiega w 3 fazach [3]:
- faza ostra (10–14 dni),
- faza podostra (2–4 tygodnie),
- faza zdrowienia.
Jeżeli odpowiednio wcześnie wdrożono leczenie, nie rozwija się faza podostra choroby Kawasaki.
Jak często występuje choroba Kawasakiego?
Dane wskazują, że choroba Kawasaki stanowi 23% wszystkich chorób zapalnych naczyń u dzieci, co czyni ją drugim co do częstości układowym zapaleniem naczyń (na pierwszym miejscu znajduje się plamica Schönleina-Henocha). Nawet 75% przypadków dotyczy dzieci poniżej 5. roku życia, a szczyt zachorowalności przypada na 9–11 miesiąc życia.
Najwięcej przypadków choroby Kawasaki odnotowuje się w Japonii: 105 przypadków na 100 tysięcy dzieci poniżej 5. roku życia. W Wielkiej Brytanii jest to 8 przypadków na 100 tysięcy osób. Natomiast zachorowalność w Polsce jest nieznana.
Choroba Kawasaki – diagnostyka i badania
Wystąpienie objawów wskazujących na chorobę Kawasakiego jest wskazaniem do konsultacji z lekarzem pediatrą. Rozpoznanie opiera się głównie na szczegółowym wywiadzie medycznym i obecności objawów klinicznych.
Badania dodatkowe wykonywane w diagnostyce choroby Kawasakiego to:
- elektrokardiogram,
- echokardiografia,
- RTG klatki piersiowej,
- USG jamy brzusznej,
- badanie ogólne moczu i posiew moczu,
- testy laboratoryjne z krwi (m.in. CRP, OB, prokalcytonina, ALT, AST, GGTP, białko całkowite, sód, potas, kreatynina, anty-EBV, anty-CMV, profil lipidowy).
Należy jednak pamiętać, że nie ma badań, które pozwalają jednoznacznie potwierdzić rozpoznanie choroby Kawasakiego.
Choroba Kawasakiego – leczenie u dzieci i dorosłych
Leczenie choroby Kawasaki powinno zostać wdrożone jak najszybciej po postawieniu diagnozy, aby zminimalizować ryzyko powikłań. Głównymi celami terapii są zmniejszenie stanu zapalnego i ochrona naczyń krwionośnych przed ich uszkodzeniem.
W ostrym okresie choroby Kawasaki podstawą leczenia jest dożylne podanie immunoglobulin. Stosuje się także kwas acetylosalicylowy. Zastosowanie znajdują również glikokortykosteroidy.
Osoby, u których doszło do powikłań choroby Kawasaki, powinny pozostawać pod stałą opieką lekarza. W ich przypadku dalsze leczenie zależy od rodzaju zmian w naczyniach wieńcowych.
Czy jest możliwe całkowite wyleczenie choroby Kawasakiego?
Jeżeli leczenie zostanie wdrożone odpowiednio wcześnie, większość dzieci z chorobą Kawasaki wraca do pełni zdrowia. Nawroty schorzenia zdarzają się rzadko.
Choroba Kawasaki – powikłania
Powikłania choroby Kawasaki mogą być bardzo poważne – szczególnie gdy choroba nie zostanie szybko zdiagnozowana i odpowiednio leczona. Najważniejszymi skutkami są zmiany w układzie sercowo-naczyniowym, które mogą być trwałe i nieodwracalne.
Choroba Kawasaki występuje głównie u małych dzieci. Wymaga szybkiej diagnozy i leczenia, aby uniknąć groźnych powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego. Dzięki odpowiednim badaniom i terapii, większość pacjentów ma szansę na pełne wyleczenie. Objawy, takie jak: przedłużająca się gorączka, zmiany skórne, powiększenie węzłów chłonnych, czerwony język czy obrzęki dłoni i stóp, należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem.
Opieka merytoryczna: lek. Mateusz Nawrocki
Bibliografia
- P. Buda, Podsumowanie europejskich reumatologicznych wytycznych postępowania w rozpoznawaniu i leczeniu choroby Kawasakiego, STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA 2019, t. 16, s. 297–303
- M. Kowalczyk, Choroba Kawasaki jako przyczyna przewlekłej gorączki, Pediatria po Dyplomie 2013
- https://www.mp.pl/podrecznik/pediatria/chapter/B42.87.4.21.3.2. (dostęp 02.10.2024)
- A. Osiejewska i in., Kawasaki disease: a comprehensive review, Journal of Education, Health and Sport 2022, 12(8), s. 317–327
