Uważa się, że infekcja grzybicza pochwy jest problemem, którego przynajmniej raz w życiu doświadcza większość kobiet w wieku rozrodczym. W części przypadków choroba przybiera charakter nawrotowy. Odpowiednie leczenie i wdrożenie profilaktyki pozwala na szybkie złagodzenie dolegliwości. Dowiedz się, jakie są objawy grzybicy pochwy, jak rozpoznać infekcję i czy jest ona zaraźliwa.
Spis treści:
- Grzybica pochwy – co to za choroba?
- Jakie objawy daje grzybica pochwy?
- Jakie są przyczyny grzybicy pochwy?
- Jak można zarazić się grzybicą pochwy?
- Grzybica pochwy – na czym polega leczenie?
Grzybica pochwy – co to za choroba?
Grzybica pochwy jest zapalną chorobą żeńskich narządów płciowych spowodowaną kolonizacją drobnoustrojami z grupy grzybów drożdżopodobnych (rzadziej innych grzybów). Wyróżnia się dwie postacie infekcji:
- sporadyczną (niepowikłaną),
- nawracającą (powikłaną).
Grzybica pochwy stanowi drugą przyczynę zakażeń żeńskich narządów rodnych. Szacuje się, że nawet 75% kobiet w wieku 15–49 lat zachoruje przynajmniej raz w życiu. Nawet połowa z nich będzie leczona z tego powodu ponad 2 razy w roku. Nawracająca grzybica pochwy dotyczy 5–10% populacji. Rozpoznaje się ją, gdy w ciągu 12 miesięcy występują przynajmniej 4 infekcje.
Jakie objawy daje grzybica pochwy?
Najczęściej objawy grzybicy pochwy pojawiają się nagle. Jest to skutkiem namnażania się grzybów drożdżopodobnych. W większości przypadków dolegliwości występują w okresie okołomiesiączkowym. Mogą przyjmować różne nasilenie. Niektóre kobiety są bezobjawowymi nosicielkami grzybów drożdzopodobnych.
Objawy grzybicy pochwy to [1]:
- świąd i pieczenie sromu,
- bolesność sromu,
- ból podczas stosunku płciowego,
- bolesność przy oddawaniu moczu,
- gęste i serowate upławy o kremowym zabarwieniu,
- plamki i grudki na błonie śluzowej narządów rodnych oraz w okolicy odbytu,
- obrzęk i zaczerwienienie ścian pochwy.
Przy nawracającej grzybicy pochwy występują okresowe upławy, które są gęste, obfite, serowate lub ropne. Dodatkowo obecne są świąd i pieczenie sromu oraz pochwy.
Jakie są przyczyny grzybicy pochwy?
Przyczyną grzybicy pochwy są zaburzenia w obrębie składu mikrobiomu pochwy. W takich warunkach dochodzi do namnażania się drobnoustrojów, które w naturalnej mikrobiocie występują w ilościach śladowych, a ich rozwój jest blokowany przez naturalne systemy obronne organizmu.
Za rozwój infekcji grzybiczej pochwy odpowiedzialne jest namnażanie się grzybów z rodzaju Candida – w szczególności Candida albicans. Zakażenie mogą wywołać także inne gatunki z rodzaju Candida , np. Candida glabrata.
Czynniki predysponujące do infekcji grzybiczej pochwy to:
- antybiotykoterapia,
- stosowanie leków immunosupresyjnych lub cytostatycznych,
- zaburzenia odporności,
- niektóre choroby przewlekłe (m.in. cukrzyca, nowotwory, choroby reumatologiczne),
- nieprawidłowa higiena,
- zaburzenia hormonalne.
Na grzybicę pochwy bardziej narażone są także kobiety ciężarne – szczególnie te, które wcześniej były nosicielkami Candida albicans.
Jak można zarazić się grzybicą pochwy?
Istotna jest odpowiedź na pytanie, czy grzybica pochwy jest zaraźliwa. Patogeny mogą przenieść się z nosiciela na zdrową osobę podczas kontaktu seksualnego i w sprzyjających warunkach wywołać objawową infekcję. Nie jest to jednak jedyny sposób zachorowania. Należy pamiętać, że na grzybicę pochwy chorują także kobiety, które nie współżyją.
Diagnostyka grzybicy pochwy – jakie badania wykonać?
Pojawienie się objawów wskazujących na grzybicę pochwy jest wskazaniem do konsultacji ginekologicznej. Lekarz zbiera wywiad medyczny dotyczący charakteru i czasu trwania dolegliwości. Przeprowadza także badanie kliniczne, aby ocenić stan narządów rodnych. Następnie zleca dodatkowe testy diagnostyczne, do których należą:
- ocena pH pochwy,
- pobranie wymazu z pochwy w celu wykonania posiewu,
- badanie mikroskopowe wydzieliny z pochwy (w roztworze soli fizjologicznej lub 10% roztworze wodorotlenku potasu).
Pomocnym badaniem w diagnostyce infekcji narządów rodnych jest ocena stopnia czystości pochwy. Test pozwala wykryć zaburzenia w mikrobiomie pochwy, które sprzyjają namnażaniu się drobnoustrojów mogących wywołać chorobę.
Grzybica pochwy – na czym polega leczenie?
Leczenie grzybicy pochwy zależy od rodzaju infekcji (sporadyczna, nawracająca). W terapii stosuje się leki przeciwgrzybicze o działaniu miejscowym i ogólnym lub oba jednocześnie.
Miejscowe leczenie grzybicy pochwy polega na stosowaniu preparatów zawierających m.in. klotrimazol, natamycynę, mikonazol. Mogą mieć one postać żelów, kremów, globulek dopochwowych. W terapii doustnej lekiem z wyboru jest flukonazol, który wykazuje szerokie spektrum działania przeciwgrzybiczego. U kobiet z nawracającą grzybicą pochwy jako uzupełnienie terapii przeciwgrzybiczej rekomenduje się dodatkowo stosowanie probiotyków – początkowo przez 3–6 miesięcy, a następnie przynajmniej przez 7 dni w każdym cyklu menstruacyjnym.
W niektórych przypadkach konieczne jest jednoczesne leczenie partnera seksualnego. Ma to miejsce, gdy istnieje podejrzenie, że nawracające infekcje grzybicze pochwy są związane ze zbliżeniami intymnymi.
Rozpoczęcie terapii pod okiem lekarza jest bardzo ważne dla uniknięcia powikłań. Konsekwencje nieleczonej grzybicy pochwy to:
- infekcja grzybicza układu moczowego,
- zapalenie macicy,
- zapalenie odbytnicy,
- objęcie infekcją innych narządów wewnętrznych (drożdżyca rozsiana).
Należy pamiętać, że leczenia wymaga jedynie objawowa infekcja grzybicza pochwy. Stwierdzenie nosicielstwa grzybów z rodzaju Candida nie wymaga przyjmowania leków.
Grzybica pochwy to problem, który dotyczy większości kobiet. Jej przyczyną jest zaburzenie mikroflory pochwy powodujące nadmierne namnażanie się grzybów drożdżopodobnych . Wystąpienie objawów, takich jak świąd i pieczenie sromu, gęste upławy, ból, jest wskazaniem do konsultacji z lekarzem, wykonania badań diagnostycznych oraz rozpoczęcia niezwłocznego leczenia. W terapii stosuje się leki przeciwgrzybicze o działaniu miejscowym i ogólnym.
Opieka merytoryczna: lek. Katarzyna Banaszczyk
Bibliografia
- Z. Gwieździński, Grzybice narządów płciowych, “Przewodnik Lekarza” 2000, nr 4, vol 3, s. 84-88
- A Karowicz-Bilińska i in., Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące zastosowania produktów GINEintima® w ginekologii, Ginekologia Polska 2014, nr 7, s. 557-559
- A. Białka i in., Ostre i przewlekłe infekcje grzybicze sromu i pochwy – standardy terapeutyczne, Forum Położnictwa i Ginekologii 2019, https://www.forumginekologii.pl/artykul/ostre-i-przewlekle-infekcje-grzybicze-sromu-i-pochwy-standardy-terapeutyczne (dostęp 07.05.2024)
- T. Niemiec i in., Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące etiopatogenezy i leczenia nawrotowej postaci drożdżakowego zapalenia pochwy i sromu, Ginekologia Polska 2011, nr 11, s. 42-46.
- M. Miller, Nawrotowe zapalenie sromu i pochwy – porady dotyczące leczenia, Ginekologia po Dyplomie, 2014, nr 16, s. 59-68.
