Czy rak pęcherza moczowego jest istotnym problemem zdrowotnym? Jak wygląda diagnostyka tej choroby?
Nowotwór pęcherza to jeden z najczęstszych nowotworów układu moczowo-płciowego, który niestety cechuje się wysokim odsetkiem śmiertelności. Co roku rak pęcherza moczowego jest przyczyną śmierci ponad 3 tysięcy mężczyzn i prawie tysiąca kobiet. Powodem tak niekorzystnych statystyk jest zarówno specyfika samej choroby, jak również ograniczony dostęp do skutecznej diagnostyki i leczenia w Polsce. Na szczęście pojawia się coraz więcej nowoczesnych technologii, które pomagają w skuteczniejszej walce z chorobą.
Jakie są standardowe metody wykrywania raka pęcherza moczowego?
Standardowym zabiegiem pozwalającym na zdiagnozowanie raka pęcherza moczowego jest cystoskopia. Badanie wykonywane jest za pomocą specjalistycznego urządzenia pozwalającego lekarzowi zobaczyć wnętrze pęcherza oraz pobrać wycinki do badania histopatologicznego. Cystoskopię w celu diagnostyki raka pęcherza wykonuje się, gdy pojawiają się typowe objawy. Należą do nich krwiomocz, zmiana rytmu oddawania moczu (bardzo częste lub bardzo rzadkie oddawanie moczu), bolesność podczas oddawania moczu lub konieczność znacznego zwiększania parcia w celu oddania moczu.
Dodatkowym badaniem mogącym stanowić wskazanie do cystoskopii jest cytologia osadu moczu. Niestety jest to badanie o niewielkiej czułości (wynik negatywny nie wyklucza obecności nowotworu) oraz trudno dostępne w Polsce. Cystoskopia jest zabiegiem wiążącym się z hospitalizacją pacjenta, będącym dużym obciążaniem. Ponadto jak wszystkie badania inwazyjne, wiąże się też z możliwymi powikłaniami i działaniami niepożądanymi. Biorąc pod uwagę wady powyższych metod diagnostycznych oraz fakt, że rak pęcherza moczowego może przez długi czas rozwijać się bezobjawowo, naukowcy i lekarze od lat poszukiwali skutecznych, nieinwazyjnych narzędzi diagnostycznych.
Jakie są nowe możliwości w diagnostyce raka pęcherza moczowego?
Najnowszym osiągnięciem nauki jest nieinwazyjny test Bladder EpiCheck. Na podstawie wykrywanych zmian genetycznych w komórkach osadu moczu test ten pozwala, z bardzo wysokim prawdopodobieństwem, wykluczyć raka pęcherza moczowego. Badanie polega na ocenie moczu pacjenta w laboratorium, a więc jest bezpieczne i nie wiąże się z żadnymi powikłaniami. Każdy nowy test diagnostyczny przed włączaniem do postępowania musi przejść wiele badań udowadniających jego skuteczność, co również miało miejsce w tym przypadku. Przeprowadzono 7 badań w różnych ośrodkach europejskich na ponad 2 tysiącach pacjentów, w których porównano test Bladder EpiCheck z innymi badaniami nieinwazyjnymi[1].
Test Bladder EpiCheck jest pierwszym badaniem dedykowanym wykrywaniu raka pęcherza moczowego, który jest skuteczniejszy (bardziej czuły) od cytologii osadu moczu, a w wielu sytuacjach również cystoskopii. Negatywna wartość predykcyjna, czyli wskaźnik mówiący o tym, z jakim prawdopodobieństwem pęcherz moczowy jest wolny od choroby nowotworowej, sięga 100% w przypadkach zaawansowanych nowotworów[2]. Warto dodać, że zmiany genetyczne można wykryć również w komórkach nabłonka moczowodów. Fakt ten rozszerza możliwości diagnostyczne testu o nowotwory górnego odcinka układu moczowego.
Jakie może być miejsce testu Bladder EpiCheck w praktyce?
Czas postawienia diagnozy jest kluczowy w dalszym leczeniu, rokowaniu oraz przeżyciu pacjenta. Test Bladder EpiCheck może być niezwykle pomocny we wczesnym wykrywaniu raka pęcherza moczowego u osób najbardziej narażonych na zachorowanie. Zwiększone ryzyko wystąpienia choroby występuje u mężczyzn oraz u osób palących nałogowo tytoń. Dodatkowo, ważnymi czynnikami ryzyka są: narażenie na szkodliwe substancje w miejscu pracy (jako zawody szczególnie narażone na karcynogeny przemysłowe należy wymienić: pracowników przemysłu gumowego, chemicznego, skórzanego, tekstylnego i stalowego, fryzjerów, kierowców ciężarówek, malarzy, drukarzy, osoby zatrudnione w pralniach chemicznych), cukrzyca, przebyte w przeszłości napromienianie pęcherza moczowego (radioterapia w okolicy miednicy) czy długotrwałe i nawracające zapalenia pęcherza moczowego[3][4].
Czołowe ośrodki urologiczne rekomendują test Bladder EpiCheck również jako narzędzie wspierające cystoskopię i cytologię osadu moczu w monitorowaniu leczenia raka pęcherza moczowego[5]. Dzięki zamiennemu stosowaniu powyższych narzędzi uzyskujemy większą skuteczność w wykrywaniu wczesnych nawrotów choroby przy jednoczesnym zmniejszonym obciążeniu pacjenta częstymi wizytami w szpitalu.
Test Bladder EpiChek jest dostępny w sklepie internetowym ALAB laboratoria – sprawdź szczegóły!
Bibliografia:
[1] Mancini, M.; Righetto, M.; Zumerle, S.; Montopoli, M.; Zattoni, F. The Bladder EpiCheck Test as a Non-Invasive Tool Based on the Identification of DNA Methylation in Bladder Cancer Cells in the Urine: A Review of Published Evidence. International Journal of Molecular Sciences 2020, 21, 6542, doi:10.3390/ijms21186542.
[2] Righetto, M.; Zumerle, S.; Barcaro, F.; Saponaio, M.; Montopoli, M.; Ragazzi, E.; Pagano, F.; Zattoni, F.; Mancini, M. Genomic subtypes of bladder cancer with distinct methylation profiles could be better identified by the Bladder EpiCheck test as compared to cystoscopy/urine cytology. Eur. Urol. Suppl. 2019, 18, e3118.
[3] https://www.nhs.uk/conditions/bladder-cancer/causes/
[4] https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/chorobynowotworowe/161892,nowotwory-zlosliwe-pecherza-moczowego
[5] Witjes, J.A.; Morote, J.; Cornel, E.B.; Gakis, G.; van Valenberg, F.J.P.; Lozano, F.; Sternberg, I.A.; Willemsen, E.; Hegemann, M.L.; Paitan, Y.; et al. Performance of the Bladder EpiCheck Methylation Test for Patients Under Surveillance for Non-Muscle-Invasive Bladder Cancer: Results of a Multicenter, Prospective, Blinded Clinical Trial. Eur. Urol. Oncol. 2018, 1, 307–313, doi:10.1016/j.euo.2018.06.011.
