Zjawisko reakcji krzyżowych to alergie wywołane podobieństwem białek lateksu do alergenów zawartych w pokarmach. Reakcje krzyżowe są istotnym zagadnieniem w alergologii, zwłaszcza dla osób z zespołem lateks-owoce, gdzie uczulenie na lateks może prowadzić do reakcji alergicznej po spożyciu niektórych owoców.
Spis treści:
- Czym są reakcje krzyżowe?
- Alergeny lateksu odpowiedzialne za reakcje krzyżowe
- Zespół lateks-owoce – najczęstsze pokarmy reagujące krzyżowo
- Diagnostyka i leczenie
- Podsumowanie
Czym są reakcje krzyżowe?
Reakcje krzyżowe zachodzą, gdy układ odpornościowy osoby uczulonej na lateks mylnie rozpoznaje białka obecne w innych produktach jako podobne do białek lateksu, co prowadzi do reakcji alergicznych. To zjawisko jest szczególnie powszechne w przypadku osób cierpiących na tzw. zespół lateks-owoce.
>> Przeczytaj też: Zrozumieć alergię na lateks – objawy, diagnostyka, leczenie i profilaktyka
Alergeny lateksu odpowiedzialne za reakcje krzyżowe
Hev b 6.01 (Proheweina) i Hev b 6.02 (Heweina) – są to główne alergeny odpowiedzialne za zespół lateks-owoce. Osoby uczulone na te białka mogą reagować na owoce, takie jak banany, awokado, kiwi, a także kasztany jadalne. Strukturalne podobieństwo tych białek do alergenów pokarmowych prowadzi do silnych reakcji krzyżowych z możliwością wystąpienia reakcji anafilaktycznej. Dowiedz się więcej.
Hev b 8 należy do rodziny profilin, które są alergenami wywołującymi reakcje krzyżowe z pyłkami traw (Phl p 12) oraz brzozy (Bet v 2). Uczulenie na profiliny jest częstą przyczyną fałszywie dodatnich wyników testów na sIgE dla lateksu. U większości osób uczulonych na Hev b 8 nie obserwuje się objawów alergii na lateks, jednak mogą pojawić się objawy zespołu alergii jamy ustnej (OAS) w wyniku reakcji krzyżowej z pokarmami zawierającymi profiliny, takimi jak owoce czy warzywa. Dowiedz się więcej.
W mniejszym stopniu za reakcje krzyżowe z owocami i warzywami odpowiedzialne są takie alergeny jak Hev b 2 (reaktywność krzyżowa z Mus a 5 banana), Hev b 5 (reaktywność krzyżowa z alergenem kiwi), Hev b 7 (reaktywność krzyżowa z Sol t 1 ziemniaka), Hev b 11, Hev b 12 (reaktywność krzyżowa z Pru p 3 brzoskwini), Hev b 14 (reaktywność krzyżowa z alergenem owoców jujuby). Dowiedz się więcej.
Zespół lateks-owoce – najczęstsze pokarmy reagujące krzyżowo
Zespół lateks-owoce występuje u 30 do 50% osób uczulonych na lateks. Znanych jest ponad 25 różnych owoców, które mogą wywołać reakcję alergiczną u pacjentów z alergią na lateks. Owoce, które najczęściej przyczyniają się do wystąpienia objawów alergicznych w tym zespole, zostały zebrane w poniższej tabeli:
Osoby uczulone na lateks powinny zwracać szczególną uwagę na swoją dietę, aby unikać spożycia pokarmów, które mogą wywołać objawy alergiczne, takie jak wysypka, obrzęk, duszności czy nawet wstrząs anafilaktyczny.
>> Zobacz też: Znajdź swój alergen – diagnostyka alergii w laboratorium
Diagnostyka i leczenie
Diagnostyka reakcji krzyżowych opiera się głównie na testach alergicznych, które mogą obejmować testy skórne oraz badania z krwi na obecność swoistych przeciwciał IgE. W przypadku potwierdzenia, że przyczyną objawów jest reaktywność krzyżowa z danymi pokarmami, kluczowe jest unikanie ich spożycia oraz stosowanie diety eliminacyjnej.
Leczenie reakcji krzyżowych obejmuje najczęściej stosowanie leków przeciwhistaminowych oraz kortykosteroidów, a w ciężkich przypadkach pacjentom przepisuje się adrenalinę do samodzielnego podania w razie wystąpienia reakcji anafilaktycznej.
Podsumowanie
Reakcje krzyżowe są powszechne u osób uczulonych na lateks, szczególnie w kontekście zespołu lateks-owoce. Zrozumienie specyfiki białek alergenowych lateksu, takich jak Hev b 6.02, Hev b 8 i innych wymienionych w tym artykule, pozwala na skuteczniejsze zarządzanie dietą i unikanie alergenów. Zachęcamy do konsultacji z alergologiem w celu przeprowadzenia odpowiednich testów i opracowania odpowiedniej strategii leczenia.
Bibliografia
- Błażowski Ł, Kurzawa R, ABC diagnostyki molekularnej w alergologii 2022, 98-101.
- EAACI, et al. Molecular allergology user’s guide. Zurich, Switzerland: European Academy of Allergy and Clinical Immunology; 2016. 277-284 p.
- Wu M, McIntosh J, Liu J. Current prevalence rate of latex allergy: Why it remains a problem? J Occup Health. 2016 May 25;58(2):138-44. doi: 10.1539/joh.15-0275-RA. Epub 2016 Mar 24. PMID: 27010091; PMCID: PMC5356959.
- Parisi CAS, et al. Update on latex allergy: New insights into an old problem. World Allergy Organ J. 2021 Jul 28;14(8):100569. doi: 10.1016/j.waojou.2021.100569. PMID: 34386153; PMCID: PMC8335653.
- Allergy & Asthma NETWORK [Internet]. Dostępne na stronie: https://allergyasthmanetwork.org/allergies/latex-allergy/
