W ostatnich latach coraz więcej kobiet decyduje się na macierzyństwo w późniejszym wieku, co prowadzi do wzrostu liczby tzw. ciąż geriatrycznych. Chociaż im przyszła mama jest starsza, tym wzrasta ryzyko powikłań – dzięki rozwojowi współczesnej medycyny w większości przypadków udaje się ich uniknąć. Dowiedz się, jak przygotować się do ciąży w późnym wieku.
Spis treści:
- Ciąża geriatryczna – co to jest?
- Ciąża w późnym wieku – czynniki ryzyka
- Jak przygotować się do ciąży po 40. roku życia?
Ciąża geriatryczna – co to jest?
Ciąża geriatryczna to określenie na ciążę w późniejszym wieku. Należy zdawać sobie sprawę, że nie jest to termin medyczny. Nie należy go także dosłownie łączyć z “geriatrią”, czyli dziedziną medycyny skupiającą się na schorzeniach wieku podeszłego (powyżej 65. roku życia).
Panuje pogląd, że optymalny moment na zajście w ciążę jest między 20. a 30. rokiem życia. Ma to swoje uzasadnienie medyczne. Kobiety w tej grupie mają wysoką płodność, rzadko chorują na choroby przewlekłe, a ich organizm łatwo adaptuje się do zmian następujących po zapłodnieniu i szybciej wraca do normy po porodzie.
Tymczasem ciąża w poźniejszym wieku to zjawisko, które obserwuje się w Polsce coraz częściej. Rośnie liczba kobiet, które w chwili swojego pierwszego porodu mają 35 lat lub więcej. Wpływ ma na to wiele czynników – m.in. społecznych, ekonomicznych czy psychologicznych.
Ciąża geriatryczna – od jakiego wieku?
Za ciążę geriatryczną uznaje się ciążę u kobiet powyżej 35. roku życia. Niektóre źródła sugerują, że granica wieku może być przesunięta na 40 lat, zwłaszcza w kontekście szybkiego rozwoju współczesnej medycyny i dłuższego okresu płodności u niektórych kobiet.
>> Przeczytaj też: Żywienie w ciąży – na co warto zwrócić uwagę?
Ciąża w późnym wieku – czynniki ryzyka
Wiele kobiet zastanawia się, czy ciąża po 40. roku życia jest bezpieczna. Należy zdawać sobie sprawę, że wraz z wiekiem matki rośnie ryzyko powikłań. Jednym z najpoważniejszych zagrożeń jest zwiększone ryzyko wad genetycznych u dziecka. Do innych zalicza się m.in.:
- wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu,
- śmierć okołoporodowa,
- poród przedwczesny.
U kobiet, które decydują się na ciążę w późnym wieku częściej występują schorzenia takie jak nadciśnienie indukowane ciążą (PIH), stan przedrzucawkowy, cukrzyca ciążowa, choroby sercowo-naczyniowe czy zaburzenia tarczycy. Mogą one wpływać na przebieg ciąży i stan zdrowia matki oraz dziecka.
Czy ciąża po 40-stce jest bezpieczna?
Ciąża po 40. roku życia niesie ze sobą większe ryzyko powikłań. Jednak dzięki postępowi medycyny i odpowiedniej opiece prenatalnej, wiele kobiet może bezpiecznie przejść przez ciążę i urodzić zdrowe dziecko.
Należy pamiętać, że wiek jest tylko jednym z wielu czynników, które wpływają na przebieg ciąży. Kobiety w wieku powyżej 40 lat, które są zdrowe, prowadzą aktywny tryb życia i regularnie kontrolują stan swojego zdrowia, mają duże szanse na bezpieczną i zdrową ciążę.
Jak przygotować się do ciąży po 40. roku życia?
Odpowiednie przygotowania do ciąży są ważne w każdym wieku. Zmiany zachodzące niemal we wszystkich układach po zapłodnieniu mogą być bardzo obciążające dla organizmu. Dlatego wcześniej dobrze jest zadbać o swoje zdrowie oraz kondycję fizyczną i psychiczną.
Przygotowania do ciąży po 40. roku życia obejmują:
- konsultację lekarską w celu oceny ogólnego stanu zdrowia oraz ewentualnej modyfikacji leków przyjmowanych na stałe,
- wykonanie badań laboratoryjnych pozwalających ocenić ogólny stan zdrowia i płodność,
- zrezygnowanie z używek,
- ograniczenie stresu i naukę technik relaksacyjnych
- regularną aktywność fizyczną,
- modyfikację diety na dobrze zbilansowaną, bogatą w witaminy, minerały i wszystkie niezbędne składniki odżywcze.
Minimum 12 tygodni przed planowanym zajściem w ciążę należy wdrożyć suplementację folianów, które redukują ryzyko wad cewy nerwowej u dziecka.
>> Zobacz też: Badania prenatalne – wszystko, co należy wiedzieć
Ciąża geriatryczna – jakie badania warto wykonać?
Aby ograniczyć ryzyko powikłań, kobiety planujące dziecko powinny monitorować swój stan zdrowia. Zalecane badania przed ciążą po 30. czy 40. roku życia to m.in.:
- badania oceniające funkcje tarczycy (TSH, FT3 i FT4),
- badanie ogólne moczu,
- morfologia krwi,
- stężenie glukozy,
- poziom żelaza,
- poziom witaminy D,
- poziom kwasu foliowego,
- poziom wapnia,
- testy na obecność chorób zakaźnych (wirusowego zapalenia wątroby typu B i C, HIV, wirusa cytomegalii, toksoplazmozy, różyczki).
Oprócz tego warto wykonać również badanie ginekologiczne (wraz z USG i cytologią), USG piersi i USG jamy brzusznej. Zalecany jest także przegląd stomatologiczny.
Późna ciąża jest związana z pewnym ryzykiem powikłań, jednak nie powinna stanowić powodów do niepokoju. Wiek nie jest przeciwwskazaniem do rodzicielstwa. Współczesna medycyna pozwala na monitorowanie zdrowia matki i dziecka oraz przeciwdziałanie nieprawidłowościom na ich wczesnym etapie. Bardzo ważne jest także odpowiednie przygotowanie do późnej ciąży, które obejmuje konsultację lekarską, wykonanie badań laboratoryjnych i zmianę stylu życia na zdrowszy.
>> Przeczytaj też: Badania laboratoryjne dla kobiet w ciąży – okiem ginekologa
Opieka merytoryczna: lek. Kacper Staniszewski
Bibliografia
- A. Kubiak-Fortecka, J. Wilczyński, Ciąża i poród u kobiet w wieku dojrzałym, Przegląd Menopauzalny 2/2009
- P. Szukalski, Późne macierzyństwo – nowe zjawisko demograficzne w Polsce?, Demografia i Gerontologia Społeczna – Biuletyn Informacyjny 2017
- I. Jagielska i in., Ciąża po 35. roku życia – wyniki położnicze w materiale własnym Kliniki Położnictwa Collegium Medicum w Bydgoszczy, Przegląd Menopauzalny 1/2012
- Stanowisko Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie suplementacji folianów oraz warunków stosowania dodatkowej suplementacji choliny i witamin B6 i B12, w okresie przedkoncepcyjnym, ciąży i połogu 2024
