Łuszczyca krostkowa to przewlekła dermatoza, która cechuje się odmiennym obrazem klinicznym niż klasyczna łuszczyca pospolita. Jakie są najczęstsze objawy łuszczycy krostkowej? Jakie rodzaje tej choroby wyróżniamy? Czy łuszczyca krostkowa może zagrażać życiu? Na te i inne pytania odpowiedzi znajdziesz w kolejnych akapitach tego artykułu.
Spis treści:
- Co to jest łuszczyca krostkowa?
- Łuszczyca krostkowa: przyczyny dolegliwości
- Rodzaje łuszczycy krostkowej: objawy choroby
- Diagnostyka łuszczycy krostkowej
- Łuszczyca krostkowa: leczenie
Co to jest łuszczyca krostkowa?
Łuszczyca to przewlekła zapalna choroba skóry, która dotyka nawet 1-3% populacji. Choroba ta występuje w kilku odmianach.
Łuszczyca krostkowa to jedna z cięższych odmian łuszczycy, która charakteryzuje się nieco odrębnym obrazem klinicznym. W przypadku łuszczycy krostkowej na skórze pacjentów nie obserwuje się bowiem typowych dla łuszczycy grudek skórno-naskórkowych pokrytych łuską, lecz zamiast tego zauważalne są krostki, zlokalizowane na rumieniowym podłożu lub na skórze niezmienionej. Krosty te są jałowe, co oznacza, że jeśli wykona się posiew z tych wykwitów – uzyska się ujemny wynik.
Łuszczyca krostkowa: czy jest zaraźliwa?
Łuszczyca to schorzenie niezakaźne. Nie powoduje go bowiem żaden drobnoustrój, a więc bakteria, wirus lub grzyb. Nie ma możliwości zarażenia się łuszczycą zarówno poprzez kontakt pośredni, jak i bezpośredni – na przykład przez podanie ręki czy dotknięcie zmian łuszczycowych. Warto zwiększać świadomość społeczeństwa w tej sprawie, ponieważ wielu pacjentów z łuszczycą spotyka się z wykluczeniem społecznym, związanym z obecnością na skórze zmian łuszczycowych.
>> Sprawdź też: Odkrywanie tajemnic HLA-Cw6: klucz do zrozumienia łuszczycy i łuszczycowego zapalenia stawów
Łuszczyca krostkowa: przyczyny dolegliwości
Nie ma jednej, konkretnej przyczyny, która odpowiada za rozwój łuszczycy, w tym jej odmiany krostkowej. Dużą rolę w patogenezie tej jednostki chorobowej odgrywa genetyka, szacuje się bowiem, że nawet u 30% pacjentów obserwuje się dodatni wywiad rodzinny. Ogromną rolę w rozwoju łuszczycy odgrywają także zjawiska immunologiczne, w tym między innymi cytokiny uwalniane przez limfocyty T. Nie bez wpływu na rozwój tej dermatozy pozostają również czynniki środowiskowe.
Do czynników mogących sprzyjać ujawnieniu się lub zaostrzeniu łuszczycy zaliczamy przede wszystkim:
- stres,
- palenie tytoniu,
- spożywanie alkoholu,
- infekcje, zakażenia,
- ciąża, okres okołoporodowy,
- otyłość,
- glikokortykosteroidy stosowane ogólnie (domięśniowo, doustnie, dożylnie),
- stosowanie preparatów litu,
- przyjmowanie niektórych leków, w tym b-blokerów, indometacyny, cymetydyny, leków przeciwmalarycznych,
- dieta bogata w tłuszcze zwierzęce.
Rodzaje łuszczycy krostkowej: objawy choroby
Łuszczyca krostkowa to również niejednorodna grupa dermatoz. Wyróżnić można bowiem ograniczone odmiany tego schorzenia, jak i krostkowicę uogólnioną, która jest najcięższą postacią łuszczycy. Więcej o poszczególnych odmianach łuszczycy krostkowej przeczytasz w kolejnych akapitach tego artykułu.
>> Dowiedz się więcej: Łuszczyca – objawy, diagnostyka, leczenie
Łuszczyca krostkowa uogólniona
Krostkowica uogólniona nazywana jest również łuszczycą krostkową von Zumbusch. W tym przypadku zmiany i typie krostek zajmują bardzo rozległe obszary na skórze. Zmianom krostkowym może towarzyszyć spełzanie naskórka. Z wykwitami skórnymi mogą współwystępować objawy ogólne takie jak wysoka gorączka, dreszcze, osłabienie czy bóle stawów. Przy zajęciu dużej powierzchni skóry, mogą się ujawnić zaburzenia elektrolitowe i odwodnienie.
Zaawansowana łuszczyca krostkowa uogólniona może być stanem zagrożenia życia. W przypadku niepodjęcia odpowiedniego leczenia ryzyko zgonu wynosi nawet 25%.
Łuszczyca krostkowa ograniczona
Łuszczyca krostkowa ograniczona to nic innego jak jednostka chorobowa o nazwie Acrodermatitis Continua Hallopeau. Pod tą skomplikowaną nazwą kryje się dermatoza, cechująca się obecnością krostek w obrębie palców rąk i stóp. Zmiany mogą również pojawiać się podpaznokciowo, co może grozić spełzaniem płytek paznokciowych. Zmianom skórnym mogą towarzyszyć uciążliwe dolegliwości bólowe.
Łuszczyca krostkowa dłoni i podeszw stóp
Łuszczyca krostkowa dłoni i podeszew występuje typowo po 50. roku życia i częściej dotyka osoby płci żeńskiej. Może współwystępować z łuszczycą zwykłą lub stawową. Ta odmiana łuszczycy cechuje się obecnością zmian rumieniowo-złuszczających oraz krostkowych zlokalizowanych na skórze dłoni i podeszew. Często w tych lokalizacjach pojawiają się także popękania i rozpadliny, które utrudniają wykonywanie codziennych czynności.
Diagnostyka łuszczycy krostkowej
W postawieniu diagnozy łuszczycy krostkowej ogromną rolę odgrywa obraz kliniczny. Wykonuje się również biopsję skóry i badanie histopatologiczne pobranego wycinka. W obrazie histopatologicznym dla łuszczycy krostkowej charakterystyczne są krosty spongiotyczne Kogoja i mikroropnie Munro.
Łuszczycę krostkową uogólnioną należy różnicować z innymi dermatozami, a przede wszystkim z:
- ostrą uogólnioną osutką krostkową (AGEP),
- krostkową dermatozą podrogową (chorobą Sneddona-Wilkinsona).
Natomiast łuszczycę krostkową dłoni i podeszew różnicuje się z takimi jednostkami chorobowymi jak:
- wyprysk dyshydrotyczny,
- grzybica potnicowa stóp,
- alergiczny wyprysk kontaktowy.
>> To może Cię zainteresować: Egzema skóry – co to jest, objawy i leczenie egzemy na dłoniach i twarzy
Jakie badania krwi wykonać przy podejrzeniu łuszczycy krostkowej?
Choć badania laboratoryjne nie pozwalają na postawienie rozpoznania łuszczycy krostkowej, to są bardzo przydatne w czasie prowadzenia terapii. Jak już zostało wspomniane, łuszczyca krostkowa uogólniona może wiązać się z objawami ogólnymi i zaburzeniami wodno-elektrolitowymi. Z tego powodu pacjenci ci powinni być hospitalizowani i powinni mieć wykonane takie badania laboratoryjne jak między innymi:
- morfologia krwi obwodowej,
- kreatynina,
- jonogram,
- stężenia białka CRP,
- próby wątrobowe.
W przypadku planowanego włączenia leczenia acytretyną również konieczne jest wykonanie wybranych badań laboratoryjnych, do których należy oznaczenie:
- enzymów wątrobowych,
- lipidogramu,
- morfologii krwi obwodowej,
- glukozy,
- wykonanie testu ciążowego z krwi (beta-HCG), celem wykluczenia ciąży,
- stężenia kreatyniny.
Łuszczyca krostkowa: leczenie
Łuszczyca krostkowa dłoni i podeszew często leczona jest preparatami miejscowymi. W terapii tej stosuje się typowo glikokortykosteroidy w postaci maści i kremów, a także złożone preparaty glikokortykosteroidów z pochodnymi witaminy D. Inną opcją terapeutyczną jest fototerapia (PUVA).
W leczeniu ogólnym zarówno w przypadku łuszczycy krostkowej uogólnionej, jak i łuszczycy krostkowej Hallopeau, leczeniem z wyboru jest retinoid doustny – acytretyna. Lek ten jest substancją teratogenną, dlatego jest bezwzględnie przeciwwskazany do stosowania u kobiet w ciąży. Inne możliwości leczenia ogólnego łuszczycy krostkowej obejmują zastosowanie metotreksatu oraz cyklosporyny. Leczenie to powinno być prowadzone pod okiem doświadczonego dermatologa po wykluczeniu przeciwwskazań do zastosowania danej substancji.
>> Przeczytaj też: Dieta w łuszczycy. Co jeść a czego unikać? Przykładowy jadłospis
Łuszczyca krostkowa to rodzaj łuszczycy, który zawiera w sobie kilka odrębnych jednostek dermatologicznych. W przypadku wystąpienia łuszczycy krostkowej uogólnionej pacjent wymaga pilnego kontaktu z dermatologiem i w wielu przypadkach również hospitalizacji. Jeżeli wystąpią u Ciebie objawy mogące sugerować łuszczycę krostkową, to zdecydowanie warto udać się na konsultację dermatologiczną. Na wizycie lekarz dermatolog, po ocenie stanu skóry, zadecyduje o dalszym postępowaniu diagnostyczno-leczniczym.
Bibliografia
- L. Rudnicka i inni, Współczesna Dermatologia, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2022,
- L. Bolognia i inni, Fourth Edition Dermatologia, Medipage, Warszawa 2022,
- L. Kulczycka-Siennicka, Leczenie łuszczycy krostkowej – jakie propozycje przynosi konsensus Narodowej Fundacji ds. Łuszczycy? Dermatologia po Dyplomie, tom 4, nr 5, 2013.
