Zmiany koloru paznokci mogą świadczyć o niektórych chorobach lub problemach skórnych. Białe plamki są nie tylko problemem natury estetycznej, ale również mogą pojawić się w przebiegu niewydolności nerek czy chorób wątroby. Dowiedz się, o czym świadczą te zmiany na paznokciach i jak można się ich pozbyć.
Spis treści:
- Leukonychia – co to jest?
- Przyczyny białych plam na paznokciach
- Co oznaczają białe plamy na paznokciach?
- Diagnostyka leukonychii
- Leukonychia paznokci – leczenie
Leukonychia – co to jest?
Leukonychia to białe zmiany na paznokciach, które pojawiają się w postaci smug lub plam. Mogą one obejmować całą płytkę paznokciową lub jej część. W zależności od przyjętej klasyfikacji, wyróżnia się cztery postacie morfologiczne leukonychii:
- Całkowita (leukonychia totalis)– jest rzadka i może być objawem chorób genetycznych lub ogólnoustrojowych. W jej przebiegu paznokieć jest cały biały.
- Prążkowana (leukonychia striata) – nazywana jest również leukonychią poprzeczną. Białe linie mogą być ułożone poziomo i pionowo.
- Punktowa (leukonychia punctata) – na paznokciu pojawiają się małe, białe plamki. Ta postać jest najczęstsza.
- Częściowa (leukonychia partialis) – obejmuje część paznokcia.
Różnią się one od siebie zajętą powierzchnią paznokcia, a także kształtem zmian. Ponadto, leukonychia może mieć charakter tymczasowy lub stały, dlatego ważne jest znalezienie przyczyny takiego stanu przed włączeniem leczenia.
Przyczyny białych plam na paznokciach
Białe plamy na paznokciach mogą mieć wiele przyczyn, obejmujących urazy mechaniczne, czynniki chemiczne, niedobory żywieniowe, choroby ogólnoustrojowe lub kwestie genetyczne. Najczęstszą przyczyną są drobne urazy mechaniczne uderzenie, przytrzaśnięcie czy zaciskanie paznokcia. Powodują one uszkodzenie łożyska paznokcia i wystąpienie białych plamek na płytce. Podobne zmiany mogą pojawić się na płytce podczas nieprofesjonalnie wykonanych zabiegów manicure i pedicure. Podczas wizyty w dobrym salonie kosmetycznym, specjalistka może zaobserwować białe plamy na paznokciach u rąk i skierować klienta do lekarza.
Jak wiadomo, dłonie są codziennie narażone na szereg czynników, które mogą podrażniać skórę w obrębie wałów paznokciowych i uszkodzić płytkę paznokciową. Niebezpieczne mogą być rozpuszczalniki, drażniące środki czyszczące, a także metale ciężkie, w szczególności arsen. Kontakt z nimi, w szczególności długotrwały może prowadzić do powstania leukonychii paznokci.
Białe plamki na paznokciach mogą świadczyć również o chorobach ogólnoustrojowych:
- chorobach wątroby (marskość wątroby),
- chorobach nerek (niewydolność nerek),
- chorobach serca i jego niewydolności,
- infekcjach grzybiczych.
W przypadku podejrzenia obecności jednej z tych chorób, konieczne jest wykonanie dodatkowych badań, które pomogą postawić ostateczną diagnozę.
Białe plamy na paznokciach a braki w organizmie?
Popularnym stwierdzeniem jest, że białe plamy na paznokciach są wynikiem niedoborów witamin i minerałów. U niektórych osób jest to jak najbardziej realne. Niedobory witamin z grupy B, a także cynku, selenui żelaza mogą prowadzić do rozwoju leukonychii. Narażone są na nie osoby stosujące mało urozmaiconą dietę, ubogą w produkty pełnoziarniste, mięso czy warzywa.
Poważną przyczyną pojawienia się białych plam na paznokciach jest niedożywienie organizmu. Negatywnie wpływa ono na wygląd paznokci, włosów i skóry, a także prowadzi do zaburzeń funkcjonowania ważnych narządów. W takim przypadku konieczne jest wyrównanie niedoborów witaminowych i znalezienie przyczyny niedożywienia.
Co oznaczają białe plamy na paznokciach?
Białe plamy na paznokciach nie zawsze świadczą o leukonychii. Mogą wskazywać na inne schorzenia. Powszechnym jest grzybica paznokci, której przyczyną jest zakażenie grzybami, najczęściej dermatofitami. W jej przebiegu mogą pojawić się białe plamy na paznokciach u nóg lub rąk.
Poza wcześniej wymienionymi przyczynami leukonychii do powstania białych zmian na paznokciach można również zaliczyć:
- zatrucie metalami ciężkimi,
- toczeń rumieniowaty układowy,
- łysienie plackowate,
- liszaj płaski, ,
- zakażenie grzybami pleśniowymi,
- łuszczycę paznokci.
Białe plamy na paznokciach mogą również pojawić się w wyniku częstego wykonywania i zdejmowania lakieru hybrydowego. Należy pamiętać, aby zawsze było to wykonywane w sterylnych i bezpiecznych warunkach oraz przez wykwalifikowaną osobę.
Diagnostyka leukonychii
Diagnostyka leukonychii rozpoczyna się od wywiadu zebranego przez lekarza. Może on zapytać o stosowane formy pielęgnacji, możliwe urazy, wykonywany zawód, sposób odżywiania oraz choroby. Bardzo ważna jest ocena paznokcia, a także skóry czy włosów. Lekarz może zlecić badania laboratoryjne, jak morfologię krwi, poziom witamin i minerałów, a także badania pozwalające ocenić funkcjonowanie nerek i wątroby. W niektórych przypadkach konieczne może być wykonanie badań w kierunku zatrucia metalami ciężkimi. Niezbędne może okazać się również wykonanie badania mykologicznego w celu wykluczenia infekcji grzybiczej.
Nie każdy jednak zauważając u siebie białe plamki na paznokciach korzysta z pomocy lekarskiej. Jest to jednak niezbędne, aby ustalić przyczynę i ją wyeliminować. Niekiedy stan paznokci, skóry lub włosów może świadczyć o wielu chorobach, dlatego nie należy bagatelizować niepokojących objawów.
Leukonychia paznokci – leczenie
Podstawą leczenia leukonychii jest znalezienie przyczyny i jej wyeliminowanie. O ile w niektórych przypadkach wystarczy zmienić swoje nawyki i styl życia czy przywiązywać większą uwagę do ochrony dłoni podczas sprzątania czy stosowania chemikaliów, to niekiedy leczenie może być bardziej zaawansowane.
Bardzo ważne jest wyleczenie infekcji, a także włączenie leczenia chorób podstawowych, które mogą wpływać na wygląd paznokci. Nie bez wpływu na zdrowie i wygląd jest uzupełnienie niedoborów. Można to zrobić zmieniając dietę, jak i również włączając odpowiednią suplementację. Posiłki powinny dostarczać białka, które można znaleźć w mięsie, jajach, orzechach i strączkach, a także kwasów omega-3, witamin z grupy B, cynku, żelaza, krzemu i wapnia. Oznacza to, że należy stosować urozmaiconą dietę.
Wsparciem leczenie są również inne działania, jak regularne nawilżanie dłoni, stosowanie rękawiczek, wykonywanie manicure i pedicure z zachowaniem bezpieczeństwa. Warto również dbać o podstawową higienę, czyli dokładne mycie rąk mydłem lub dermokosmetykami i ciepłą wodą oraz ich dokładne osuszanie.
Opieka merytoryczna: lek. Katarzyna Banaszczyk
Bibliografia
- Iorizzo, M., Starace, M., Pasch, MC Leukonychia: Co mogą nam powiedzieć białe paznokcie?. Am J Clin Dermatol 23 , 177–193 (2022).
- Nowicki, R., & Sławińska, M , Leukonichia – przyczyny i diagnostyka.”, . Medycyna Praktyczna – Dermatologia, 2019.
- Maleszka R., Ratajczak-Stefańska V., Boer M., i in., Choroby paznokci w praktyce kosmetologicznej, „Annales Academiae Medicae Stetinensis” 2010, t. 56, nr 1, s. 57–64.
