Morfologia krwi obwodowej to proste badanie laboratoryjne, którego wynik pozwala na uzyskanie wielu przydatnych informacji klinicznych. W wyniku morfologii krwi otrzymuje się oznaczenia liczby i stężenia wielu elementów morfotycznych. Jednym z parametrów jest NRBC. Co oznacza ten skrót i jakich informacji dostarcza? Co oznacza podwyższona wartość NRBC? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w poniższym artykule.
Spis treści:
- Parametr NRBC – co to jest?
- Norma NRBC. Jak interpretować wyniki badania?
- Podwyższona liczba jądrzastych krwinek czerwonych – przyczyny
- Czy podwyższony poziom NRBC należy leczyć?
- Czy trzeba profilaktycznie sprawdzać poziom jądrzastych krwinek czerwonych?
Parametr NRBC – co to jest?
NRBC to skrót od angielskich słów nucleated red blood cells – czyli w tłumaczeniu na język polski jądrzaste krwinki czerwone. NRBC to jeden z parametrów oznaczanych w morfologii krwi obwodowej. Parametr ten określa, jaka ilość niedojrzałych komórek prekursorowych erytrocytów (krwinek czerwonych) znajduje się we krwi.
>> Zobacz też: Badanie RBC (liczby erytrocytów) – po co się je wykonuje? Interpretacja wyników
NRBC odnosi się przede wszystkim do zawartości we krwi obwodowej erytroblastów. Erytroblasty to komórki, z których powstają erytrocyty, czyli dojrzałe krwinki czerwone. Dojrzałe erytrocyty, w przeciwieństwie do erytroblastów nie posiadają jądra komórkowego. Co więcej, w prawidłowych warunkach te prekursorowe komórki znajdują się w szpiku kostnym, gdzie zachodzi proces erytropoezy, czyli powstawania erytrocytów. Przy pewnych nieprawidłowościach może jednak dochodzić do pojawiania się erytroblastów we krwi obwodowej, o czym więcej można przeczytać w kolejnych akapitach tego artykułu.
>> Przeczytaj też: PDW (wskaźnik anizocytozy płytek krwi) – badanie, podwyższone i obniżone wskaźniki, interpretacja wyników
Kiedy należy zbadać poziom NRBC?
Badanie poziomu NRBC jest wykonywane w czasie oznaczania morfologii krwi obwodowej – badanie to wykonuje się nie tylko przy wystąpieniu niepokojących objawów, ale również w celach profilaktycznych. Szczególną uwagę na wartości NRBC zwraca się w przypadku podejrzenia schorzeń hematologicznych. Morfologię krwi obwodowej wraz z wykonaniem rozmazu ręcznego powinno się więc wykonać w przypadku wystąpienia takich objawów klinicznych jak:
- zmęczenie, pogorszenie wydolności organizmu,
- utrata masy ciała,
- nocne poty,
- pojawienie się uporczywych krwawień,
- bóle kostno-mięśniowe,
- zaburzenia koncentracji,
- zawroty i bóle głowy.
>> Przeczytaj też: Neutrofile (neutrocyty) – czym są? O czym świadczy podwyższony i obniżony poziom?
Norma NRBC. Jak interpretować wyniki badania?
Wartości referencyjne dla NRBC mogą się różnić w zależności od danego laboratorium. Należy też wspomnieć, że wartości NRBC zależą od wieku pacjenta. W warunkach fizjologicznych NRBC, czyli jądrzaste krwinki czerwone, mogą być wykrywane we krwi pobranej od wcześniaków i noworodków.
Należy mieć świadomość, że u dzieci starszych i osób dorosłych NRBC nie powinny być wykrywane w badanej próbce krwi żylnej. Ich obecność wymaga wyjaśnienia przyczyny takiego stanu i wykluczenia poważnych schorzeń hematologicznych.
>> Przeczytaj też: Bazofile we krwi – jak interpretować wyniki badania?
Podwyższona liczba jądrzastych krwinek czerwonych – przyczyny
Podwyższona wartość NRBC może świadczyć o uszkodzeniu bariery krew–szpik lub zachodzeniu erytropoezy poza szpikiem kostnym. Uszkodzenie bariery krew-szpik sprawia, że komórki, które powinny znajdować się w szpiku, mogą przedostawać się do krwi obwodowej. Podwyższone wartości NRBC mogą być też efektem wzmożonego wytwarzania krwinek czerwonych na skutek utraty dużej liczby krwi (na przykład po krwotokach).
Podwyższona liczba NRBC może świadczyć o obecności takich schorzeń jak na przykład:
- anemia hemolityczna,
- talasemia,
- stan po masywnym krwawieniach, w tym krwawieniach wewnętrznych,
- stan po przeszczepie szpiku kostnego,
- białaczki,
- stan po poważnych urazach i zabiegach operacyjnych.
Wartości NRBC są również wykorzystywane w ocenie rokowania pacjentów hospitalizowanych na oddziałach intensywnej terapii. Zauważono bowiem, że wzrost wartości NRBC może wiązać się ze zwiększeniem ryzyka śmiertelności. Badanie to jest również wykorzystywane do monitorowania pacjentów po przeszczepie komórek macierzystych.
>> Przeczytaj też: MCHC w morfologii krwi. Co to za wskaźnik, co oznacza niski lub podwyższony poziom?
Podwyższone wartości NRBC u dzieci
Choć jądrzaste krwinki czerwone mogą być w pewnej ilości wykrywane we krwi noworodków i wcześniaków, to podwyższenie ich liczby powyżej wartości referencyjnych może świadczyć o nieprawidłowościach. Zwiększona wartość NRBC u noworodków i wcześniaków może wskazywać na przykład na:
- pourodzeniową lub przewlekłą hipoksję (czyli niedotlenienie),
- niedokrwistość,
- niektóre wrodzone choroby zakaźne, na przykład kiłę wrodzoną,
- cukrzycę występującą u matki dziecka.
>> To może Cię zainteresować: Cukrzyca ciążowa
Czy podwyższony poziom NRBC należy leczyć?
Podwyższona wartość NRBC u noworodków i wcześniaków oraz sama obecność tych komórek we krwi u dzieci starszych i pacjentów dorosłych wymaga znalezienia przyczyny takiego stanu. Konieczne jest wykonanie szczegółowych badań hematologicznych, między innymi w celu wykluczenia schorzeń nowotworowych krwi. Podwyższone NRBC u pacjentów hospitalizowanych na oddziałach intensywnej terapii wymaga wzmożonego monitorowania pacjenta, ponieważ wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zgonu.
>> Sprawdź też: Czerwienica prawdziwa – co to jest? Objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie
Czy trzeba profilaktycznie sprawdzać poziom jądrzastych krwinek czerwonych?
Parametr określany jako NRBC jest elementem morfologii krwi obwodowej. To badania laboratoryjne powinno być wykonywane u każdego pacjenta przynajmniej raz w roku, jako badanie przesiewowe. Morfologia krwi obwodowej pozwala bowiem na uzyskanie wielu przydatnych informacji klinicznych na temat stanu zdrowia pacjenta. Wykrycie NRBC we krwi pacjenta wymaga pilnej konsultacji lekarskiej.
>> Zobacz też: Stan zapalny i rola leukocytów
NRBC to parametr określający ilość jądrzastych krwinek czerwonych we krwi i jest elementem, który można znaleźć w wyniku morfologii krwi obwodowej. W prawidłowych warunkach komórki te powinny być wykrywane tylko u wcześniaków i noworodków. Wykrycie jądrzastych krwinek czerwonych u pozostałych pacjentów wymaga pogłębienia diagnostyki i znalezienia przyczyny takiego stanu.
>> Przeczytaj też: Granulocyty i ich rodzaje. Jaką pełnią funkcję?
Bibliografia
- D. Green i inni, Nucleated erythrocytes in healthy infants and in infants of diabetic mothers, J Pediatr 1990/166, s. 129–31,
- S. Kuert i inni, Association of nucleated red blood cells in the blood and arterial oxygen partial tension. Clin Chem Lab Med 49/2011, s. 257–263,
- A. Szczeklik, Piotr Gajewski, Interna Szczeklika, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2020/2021,
- A. Dembińska-Kieć i inni, Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Urban & Partner, Wrocław 2005 (dodruk), s. 654–659,
- E. Bańkowski, Biochemia podręcznik dla studentów uczelni medycznych. Wrocław: Elsevir Urban & Partner, 2010.
