Badanie moczu jest jednym z kluczowych narzędzi diagnostycznych pozwalającym ocenić funkcjonowanie układu moczowego oraz wykryć ewentualne problemy zdrowotne. Jednym z istotnych parametrów analizy moczu jest obecność leukocytów, czyli białych krwinek, które ogrywają kluczową rolę w obronie organizmu przed infekcjami. Ich liczna obecność może świadczyć o toczących się stanach zapalnych w organizmie. Jakie są przyczyny wzrostu ilości leukocytów w moczu? Kiedy powinno być to dla nas sygnałem alarmującym i jakie są wskazania do przeprowadzenia badania?
Spis treści:
- Podwyższone leukocyty w moczu – co to oznacza?
- Podwyższone leukocyty w moczu – przyczyny
- Badanie na leukocyty w moczu – jak się do niego przygotować?
- O czym świadczą leukocyty w moczu – jak można wyeliminować przyczynę?
- Skąd się biorą leukocyty w moczu – podsumowanie
Podwyższone leukocyty w moczu – co to oznacza?
Obecność nadmiernej ilości leukocytów w moczu może wskazywać na infekcję lub stan zapalny w układzie moczowym. Leukocyty, nazywane inaczej białymi krwinkami, są głównymi komórkami zaangażowanymi w obronę organizmu przed infekcjami. W prawidłowych warunkach ich obecność w moczu jest minimalna. Jednakże, gdy dochodzi do infekcji lub stanu zapalnego w obrębie dróg moczowych, mogą migrować do moczu, aby walczyć z patogenami i reagować na stan zapalny.
Poziom leukocytów w moczu – normy
Normy dla leukocytów w moczu mogą nieco się różnić w zależności od laboratorium oraz sposobu przeprowadzania badania. Jednak ogólnie przyjmuje się, że w próbce moczu obecność leukocytów powinna być minimalna lub nieobecna. W badaniu ogólnym moczu uważa się, że norma dla leukocytów wynosi do 5 komórek w polu widzenia pod mikroskopem.
Aby uzyskać szczegółowe informacje, jakie są prawidłowe parametry badania ogólnego moczu, odwiedź stronę: Mocz – jak powstaje, kiedy zrobić badanie i jak się przygotować?
Podwyższone leukocyty w moczu – przyczyny
Podwyższona liczba leukocytów w moczu może świadczyć o obecności infekcji lub stanu zapalnego w układzie moczowym. Są to schorzenia obejmujące drogi moczowe, do których zaliczamy:
- zapalenia pęcherza moczowego,
- zapalenia nerek,
- zapalenia cewki moczowej.
Obecność kamieni nerkowych w drogach moczowych może także spowodować stan zapalny, który również skutkuje wzrostem liczby leukocytów. Ponadto, infekcje przenoszone drogą płciową, takie jak chlamydia czy rzeżączka, również oddziałują na wzmożoną obecność białych krwinek w moczu. Więcej o zakażeniach układu moczowego dowiesz się z artykułu: Zakażenia układu moczowego (ZUM)
Obecność mikroorganizmów w drogach moczowych może wynikać z osłabienia naturalnych mechanizmów obronnych organizmu przeciwko infekcjom układu moczowego. Taki stan rzeczy może być podyktowany różnymi czynnikami, choćby m.in.:
- zmianami hormonalnymi, które występują w okresach menopauzy czy ciąży,
- trudnościami z opróżnianiem pęcherza moczowego wynikające z rozrostu gruczołu krokowego,
- osłabienia mięśni dna miednicy,
- wad anatomicznych układu moczowego,
- cukrzycy.
Wyższa liczba leukocytów w moczu może również być efektem przyjmowania niektórych leków, zwłaszcza antybiotyków, które paradoksalnie są stosowane w leczeniu infekcji dróg moczowych, a także leków przeciwzapalnych. Dodatkowo niektóre leki stosowane w leczeniu onkologicznym, czy też te, które mają potencjał immunosupresyjny (działając tym samym na układ immunologiczny), mogą wpłynąć na wyniki analizy moczu.
Nieprawidłowa dieta, szczególnie bogata w nadmiar białka i soli, oraz niedostateczna ilość spożywanych płynów, także nie pozostają bez wpływu na wynik badania. Należy jednak zauważyć, że zwiększona obecność leukocytów w próbce moczu może być też spowodowana zanieczyszczeniem próbki oraz nieprzestrzeganiem higieny podczas pobrania.
Objawy towarzyszące zwiększonej ilości leukocytów w moczu
Nieraz zwiększona ilość leukocytów w moczu może być bezobjawowa i wykryta dopiero podczas badania ogólnego moczu.
Zwiększonej ilości leukocytów w moczu mogą towarzyszyć objawy takie jak:
- ból lub pieczenie podczas oddawania moczu,
- częste oddawanie moczu,
- nocne oddawanie moczu czy także jego nietrzymanie,
- ból w dolnej części brzucha lub w okolicy lędźwiowej,
- ogólne złe samopoczucie,
- mętny lub nieprzyjemny zapach moczu,
- krwiomocz.
Infekcja górnego odcinka układu moczowego może powodować także objawy związane z układem pokarmowym, takie jak nudności i wymioty. Mogą pojawić się także dreszcze oraz bóle głowy.
W przypadku podejrzeń dotyczących zwiększonej liczby leukocytów w moczu lub odczuwania któregokolwiek z powyższych objawów ważne jest skonsultowanie się z lekarzem w celu dalszej oceny i leczenia.
Badanie na leukocyty w moczu – jak się do niego przygotować?
Dla zapewnienia precyzyjnych wyników analizy leukocytów w moczu zaleca się przestrzeganie kilku prostych wytycznych, które przede wszystkim dotyczą:
- pobrania próbki moczu,
- starannego oczyszczenia okolic intymnych przed pobraniem próbki.
O czym świadczą leukocyty w moczu – jak można wyeliminować przyczynę?
Wyeliminowanie wysokiej ilości leukocytów w moczu zwykle wymaga zidentyfikowania i leczenia przyczyny. W przypadku infekcji bakteryjnej lekarz może przepisać odpowiednie antybiotyki czy leki zmniejszające stan zapalny, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Dodatkowo istotne jest nawodnienie organizmu i unikanie substancji drażniących układ moczowy (np. kofeiny, alkoholu, ostrych przypraw).
W razie potrzeby lekarz może zalecić pogłębioną diagnostykę oraz środki wspomagające, aby pomóc w obniżeniu poziomu leukocytów i wyeliminowaniu przyczyny dolegliwości.
Skąd się biorą leukocyty w moczu – podsumowanie
Badanie moczu jest kluczowym elementem diagnostyki układu moczowego, umożliwiającym identyfikację potencjalnych problemów zdrowotnych. Nadmierna obecność leukocytów może wskazywać na infekcje lub stany zapalne. Najczęstszymi przyczynami są infekcje dróg moczowych, kamica nerkowa oraz zakażenia przenoszone drogą płciową.
Objawy, takie jak ból podczas mikcji czy mętny mocz, powinny być sygnałem alarmowym. Aby uzyskać precyzyjne wyniki badania moczu, ważne jest przestrzeganie odpowiednich wytycznych dotyczących pobrania próbki.
Leukocyty w moczu mogą być sygnałem różnych problemów zdrowotnych, dlatego ważne jest monitorowanie ich poziomu i reagowanie na ewentualne odchylenia od normy. Regularne badania kontrolne oraz odpowiednia opieka medyczna mogą pomóc we wczesnym wykrywaniu i leczeniu ewentualnych problemów zdrowotnych związanych z układem moczowym.
Opieka merytoryczna: lek. Mateusz Nawrocki
Bibliografia
- Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Podręcznik chorób wewnętrznych. Kraków 2015, s.1474, ISBN 978-83-7430-459-7.
- Bil-Lula I., Ćwiklińska A., Kamińska D. et al. The Polish Society for Laboratory Diagnostics Guidelines on urine particles analysis in a medical diagnostic laboratory. Diagn Lab. 2019; 55(3): 145-198.
- Bono MJ., Leslie SW., Reygaert WC. Uncomplicated Urinary Tract Infections. [Updated 2023 Nov 13]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470195/.
- Kupisz-Urbańska M., Broczek K., Galus K., Mossakowska M. Objawy dyzuryczne, wybrane elementy badania ogólnego moczu a białko C-reaktywne u osób w wieku ponad 100 lat. Tom 15, nr 4, 144–148, ISSN 1425–4956.
- Wilson ML., Gaido L. Laboratory Diagnosis of Urinary Tract Infections in Adult Patients, Clinical Infectious Diseases. Volume 38, Issue 8, 15 April 2004, Pages 1150–1158.
