Diagnostyka chorób reumatycznych bywa złożona i czasochłonna. Aby skrócić proces diagnostyczny, warto udać się do reumatologa na pierwszą wizytę, już z wykonanymi podstawowymi badaniami laboratoryjnymi. Pozwoli to na szybsze postawienie właściwej diagnozy oraz wdrożenie skutecznego leczenia.
Chorobę układową tkanki łącznej należy podejrzewać, gdy wystąpią dolegliwości bólowe stawów, mięśni lub kości. Wyżej wymienionym objawom często towarzyszy sztywność poranna, obrzęki stawów, gorączka, wysypka, nadwrażliwość na światło. Nie należy bagatelizować niepokojących symptomów, wymagają one pogłębienia diagnostyki laboratoryjnej i obrazowej.
Choroby reumatologiczne bardzo często przebiegają z podwyższonymi wartościami wskaźników zapalnych. Do ich oceny służą takie parametry jak OB (szybkość opadania krwinek czerwonych) oraz CRP (C- reactive protein) – białko ostrej fazy. Oba ta parametry są podwyższone w zakażeniach, (zarówno bakteryjnych, wirusowych jak i grzybiczych), a także w układowych chorobach tkanki łącznej, m.in.: reumatoidalnym zapaleniu stawów, toczniu rumieniowatym układowym, reaktywnym zapaleniu stawów, polimialgii reumatycznej czy zapaleniu wielomięśniowym.1
W przebiegu chorób reumatycznych mogą wystąpić również zmiany w obrazie morfologii krwi. W toczniu rumieniowatym układowym może dojść do leukopenii (obniżone stężenie białych krwinek), limfopenii (obniżone stężenie limfocytów) i trombocytopenii (obniżone stężenie płytek krwi).2 W przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów można natomiast zaobserwować niedokrwistość, niewielką leukocytozę (zazwyczaj z prawidłowym rozmazem) oraz nadpłytkowość, które są związana z aktywnością choroby.3
Proces leczenia chorób reumatologicznych może także implikować poważne działania niepożądane, w tym uszkodzenia szpiku, wątroby, nerek i innych narządów. Dlatego tak ważna jest ocena ich wydolności wyjściowo – jeszcze przed rozpoczęciem leczenia. Aby bezpiecznie włączyć leczenie, po rozpoznaniu choroby kierujemy się oceną morfologii, która pokazuje liczbę poszczególnych komórek krwi. Sprawdzamy również funkcje wątroby za pomocą parametrów AST i ALT oraz oceniamy działanie nerek, oznaczając stężenie kreatyniny.
Kwas moczowy jest produktem rozpadu zasad purynowych w organizmie. Hiperurykemia, czyli podwyższone stężenie kwasu moczowego w surowicy jest podstawowym czynnikiem rozwoju dny moczanowej. Klinicznie objawia się to zapaleniem stawów, spowodowanym odkładaniem się kryształków moczanu sodu, które powyżej określonego stężenia zaczynają gromadzić się również w tkankach miękkich oraz narządach. Dlatego bardzo ważne jest stałe monitorowanie stężenia kwasu moczowego w surowicy, szczególnie u osób otrzymujących leczenie. Utrzymanie właściwego poziomu kwasu moczowego w surowicy chroni pacjentów przed napadami dny moczanowej oraz powikłaniami wielonarządowymi.4
Witamina D3 to jedna z witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, uczestniczy w wielu procesach, m.in. reguluje wchłanianie wapnia w organizmie, wspomaga układ odpornościowy, zarówno w walce z infekcjami bakteryjnymi, jak i wirusowymi. Prawidłowa suplementacja witaminy D3 może również zapobiegać rozwojowi wielu schorzeń reumatycznych. Utrzymywanie prawidłowego stężenia wapnia i witaminy D3 jest ważne w każdym wieku, szczególnie u osób starszych z uwagi na postępującą z wiekiem utratę gęstości mineralnej kości. Chroni pacjentów przed osteoporozą i związanymi z nią złamaniami. Oznaczenie stężenia wapnia i witaminy D3 pozwala ustalić, czy przyjmowana przez pacjentów suplementacja jest właściwa.
Badania laboratoryjne są jednym z kluczowych składników szybkiego procesu diagnostycznego oraz skutecznego leczenia chorób reumatologicznych. Schorzenia te charakteryzuje szerokie spektrum, często niejednoznacznych objawów, utrudniających celne i szybkie rozpoznanie. Stąd nieoceniona rola diagnostyki laboratoryjnej.
Piśmiennictwo
- „Interna Szczeklika 2021”, Medycyna Praktyczna, Kraków – Badania laboratoryjne; str2020-2021;
- Irena Zimmermann-Górska: „Terapia w chorobach reumatycznych” wydanie I Warszawa 2018 Rozdział 4 Toczeń rumieniowaty układowy str 129-135
- „Interna Szczeklika 2021”, Medycyna Praktyczna, Kraków – Reumatoidalne zapalenie stawów str 2045 -2050
- Bożena Targońska-Stępniak „Dna Moczanowa – Biblioteka reumatologiczna” Warszawa 2018r str 5-16
